Nông thôn mới Quảng Trị

“Ánh sáng đường quê” là tên công trình thanh niên làm theo lời Bác được Tỉnh đoàn Quảng Trị thực hiện nhằm nâng cao đời sống nhân dân tại các xã khó khăn trong tỉnh, giúp các xã thực hiện các tiêu chí trong chương trình xây dựng nông thôn mới. Qua 7 năm triển khai, công trình thanh niên “Ánh sáng đường quê” do Ban Thường vụ Tỉnh đoàn phát động đã mang lại hiệu quả thiết thực, làm thay đổi diện mạo ở các vùng quê nông thôn, góp phần ổn định an ninh, trật tự, an toàn xã hội, khẳng định vai trò của Đoàn thanh niên trong việc đảm nhận những việc mới, việc khó cùng chung tay xây dựng nông thôn mới văn minh, hiện đại.

Để giúp nông dân hạn chế được rủi ro trong sản xuất, đồng thời mang lại hiệu quả kinh tế cao, tạo hướng sản xuất bền vững, phù hợp với điều kiện biến đổi khí hậu hiện nay. Vụ Hè Thu 2019 Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị triển khai mô hình sản xuất lạc theo hướng hàng hóa và nâng cao hiệu quả trên đơn vị diện tích, tại Hợp tác xã Quật Xá, xã Cam Thành, huyện Cam Lộ. Đây là một hoạt động trong hợp phần 3 dự án hỗ trợ thực hành nông nghiệp thông minh thích ứng biến đổi khí hậu thuộc dự án cải thiện nông nghiệp có tưới tỉnh Quảng Trị (WB7).

Mô hình nuôi cá leo thương phẩm của hộ gia đình anh Nguyễn Duy Tuấn, thôn Tiên An, xã Vĩnh Sơn, huyện Vĩnh Linh được đưa vào triển khai thử nghiệm từ cuối tháng 4/2019. Đây là mô hình nuôi cá leo thương phẩm đầu tiên trên địa bàn được Trung tâm Khuyến nông tỉnh hỗ trợ chuyển giao. Đến nay, sau 3 tháng thả nuôi, cá leo trong hồ nuôi của gia đình anh Tuấn phát triển ổn định, đồng đều, đạt trọng lượng bình quân 0,4-0,5 kg/ con. Hiệu quả của mô hình đã mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế cho các địa phương trong quá trình chuyển đổi sinh kế, nâng cao thu nhập cho người dân.

Trong những năm gần đây, tỉnh Quảng Trị đã tích cực thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững và đã tạo ra những bước đột phá, từng bước thay đổi hình thức sản xuất, chuyển dần sản xuất nông nghiệp phát triển từ chiều rộng sang chiều sâu, chuyển từ nhỏ lẻ sang quy mô lớn, thực hiện có hiệu quả việc chuyển dịch cơ cấu cây trồng, tăng cường ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật, khoa học, công nghệ cao, tạo ra sản phẩm sạch, có chất lượng, mang tính hàng hóa, nâng cao giá trị trên một đơn vị diện tích và đem lại thu nhập cao cho người dân.

Qua hơn 9 năm triển khai thực hiện, Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới đã đạt được một số kết quả quan trọng. Đến nay, có 52/117 xã đạt chuẩn nông thôn mới, diện mạo nông thôn được đổi mới theo hướng sáng xanh sạch đẹp, cơ sở hạ tầng nông thôn được đầu tư hoàn thiện, đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao. Một số xã đã đạt chuẩn đang tiến tới xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu, miền quê đáng sống. Tuy nhiên, vẫn còn sự không đồng đều về kết quả xây dựng nông thôn mới giữa các xã miền núi, dân tộc thiểu số và các xã vùng đồng bằng, tạo ra sự chênh lệch khá lớn giữa các vùng, miền.

Sau khi quán triệt Nghị quyết số 02 của Huyện ủy và các nội dung chủ yếu của Đề án số 01 của UBND huyện Cam Lộ về nâng cao hiệu quả sản xuất các sản phẩm nông nghiệp hàng hóa có thế mạnh của địa phương giai đoạn 2016-2020, Hội Nông dân huyện Cam Lộ tích cực triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ nông dân và bước đầu mang lại hiệu quả.

Bằng sự nỗ lực, quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị và nhân dân, cuối năm 2016 xã Vĩnh Trung, huyện Vĩnh Linh đã hoàn thành 19/19 tiêu chí và được công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM). Hiện nay xã đang tích cực thực hiện các giải pháp cụ thể để duy trì, nâng cao chất lượng các tiêu chí một cách bền vững, hướng đến mục tiêu xây dựng NTM kiểu mẫu.

Trong thời gian qua, huyện Cam Lộ đã tích cực triển khai các chính sách hỗ trợ, tạo điều kiện để nâng cao hiệu quả sản xuất các sản phẩm nông nghiệp hàng hóa có thế mạnh của địa phương, giai đoạn 2016-2020.

Sau 5 năm bắt tay xây dựng nông thôn mới (2011-2016) và gần 2 năm nâng chuẩn xây dựng thành xã nông thôn mới kiểu mẫu, xã Cam Chính, huyện Cam Lộ trở thành miền quê đáng sống với cảnh quan nông thôn sạch đẹp, hữu tình; đời sống vật chất và văn hóa tinh thần của người dân không ngừng được nâng cao. Đặc biệt, qua phong trào thi đua xây dựng nông thôn mới, dân chủ và sự đồng thuận xã hội được phát huy mạnh mẽ, tạo sức mạnh và nguồn lực to lớn để lấy sức dân chăm lo cuộc sống cho nhân dân, làm cho tình làng, nghĩa xóm bền chặt hơn.

Là vùng sản xuất lúa gạo trọng điểm của tỉnh, mỗi năm toàn huyện Hải Lăng gieo trồng trên 13.000 ha lúa. Để nâng cao năng suất, chất lượng lúa gạo, huyện Hải Lăng đã đề ra nhiều giải pháp đồng bộ. Một trong những giải pháp phát huy hiệu quả cao đó là khảo nghiệm, thử nghiệm các giống lúa mới phù hợp vào sản xuất thay thế cho các bộ giống cũ đã thoái hóa.

Với mục tiêu tập trung xây dựng nông thôn mới (NTM) ở cấp thôn nhằm góp phần cải thiện, nâng cao chất lượng cuộc sống vật chất, tinh thần cho người dân tại các thôn của các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, bãi ngang ven biển trên địa bàn tỉnh, tỉnh Quảng Trị đã có kế hoạch cụ thể trong việc triển khai hỗ trợ thôn, bản thuộc các xã đặc biệt khó khăn, xã biên giới, xã bãi ngang ven biển xây dựng NTM gắn với giảm nghèo bền vững giai đoạn 2019-2020. Đây là cơ hội để các thôn, bản khó khăn trên địa bàn tiếp tục nỗ lực vươn lên, có bước chuyển biến mới trong quá trình phát triển.

Để nâng cao hiệu quả trong sản xuất nông nghiệp thì việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản suất đặc biệt được coi trọng. Vụ Đông Xuân 2018-2019, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị đã triển khai mô hình trồng lạc áp dụng công nghệ tưới tiết kiệm theo hướng sản xuất hàng hóa tại xã Cam Thanh, huyện Cam Lộ. Hiện nay mô hình đã đến thời kỳ thu hoạch và mang lại những kết quả rất khả quan

Qua hơn 6 năm thực hiện (giai đoạn 2013-2019), Chương trình bố trí dân cư đã có tác động không nhỏ đến việc ổn định cuộc sống, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập, giảm nghèo, bảo vệ môi trường, cũng cố anh ninh quốc phòng góp phần thực hiện có hiệu quả Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới (NTM) trên địa bàn tỉnh.

Những năm gần đây, để “lấy ngắn nuôi dài”, nông dân ở xã Tân Hợp, huyện Hướng Hóa đầu tư trồng cây khoai lang Nhật Bản. Sản phẩm của loại cây này tiêu thụ khá ổn định trên thị trường, giúp nâng cao giá trị thu nhập trên một đơn vị diện tích và góp phần đa dạng hóa cây trồng ở miền núi.

Những năm qua, bên cạnh đoàn kết thi đua lao động sản xuất, giúp nhau xóa đói giảm nghèo, vươn lên làm giàu chính đáng, nông dân xã Triệu Ái, huyện Triệu Phong tích cực chung sức xây dựng nông thôn mới. Nhờ vậy, hệ thống cơ sở hạ tầng ở địa phương khang trang, sạch đẹp, đời sống của đa số nông dân được nâng cao, bộ mặt nông thôn ở địa phương ngày càng khởi sắc.

Được UBND tỉnh công nhận đạt chuẩn nông thôn mới năm 2016, xác định không tự bằng lòng với những kết quả đã đạt được, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Cam Chính quyết tâm tiếp tục đoàn kết, đẩy mạnh các phong trào thi đua xây dựng nông thôn mới, tập trung huy động mọi nguồn lực để nâng cao chất lượng các tiêu chí, phấn đấu trở thành xã nông thôn mới kiểu mẫu trong năm 2019.

Sau 2 năm triển khai thực hiện Đề án “Nâng cao hiệu quả sản xuất các sản phẩm nông nghiệp hàng hóa có thế mạnh của địa phương, giai đoạn 2016-2020”, cấp ủy, chính quyền các cấp huyện Cam Lộ đã chú trọng và khuyến khích đưa vào sản xuất các loại cây trồng mới có giá trị kinh tế cao, thích ứng với biến đổi khí hậu, tạo đột phá trong tái cơ cấu nông nghiệp, nâng cao thu nhập và làm giàu cho nông dân

Là một xã vùng gò đồi, miền núi của huyện Gio Linh, với tổng diện tích đất tự nhiên trên 1000ha, bao gồm đất nông nghiệp, đất lâm nghiệp, đất trồng cây hàng năm là 824ha, còn lại là đất ở, đất vườn và mặt nước, ao hồ. Xác định nâng cao thu nhập cho người dân là mục tiêu quan trọng trong xây dựng nông thôn mới, xã Gio Bình đã tích cực vận động nhân dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, ứng dụng khoa học kỹ thuật theo hướng sản xuất hàng hóa, có liên kết nhằm nâng cao giá trị sản xuất trên đơn vị diện tích canh tác.

Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư (CMCN 4.0) đang diễn ra có tác động mạnh mẽ, toàn diện tới nền kinh tế và mọi mặt đời sống xã hội. Tất cả các cuộc cách mạng đều được dẫn dắt bởi khoa học - công nghệ, do đó nông dân cần đổi mới sáng tạo, nâng cao năng lực tiếp cận, nghiên cứu, thực hiện nông nghiệp công nghệ cao. Cũng như nông dân cả nước, nông dân Quảng Trị đã khởi động với những kết quả bước đầu và đang đứng trước những thách thức đặt ra.

Tại Hội thảo quốc tế Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP) vừa được Văn phòng Điều phối NTM Trung ương tổ chức, nhiều mô hình phát triển SX được giới thiệu nhằm tạo động lực mới trong phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân.

Trong một vài năm trở lại đây, Quảng Trị đã có nhiều giải pháp mang tính đột phá, trong đó có tái cơ cấu ngành nông nghiệp, nâng cao giá trị gia tăng để nâng cao thu nhập cho người dân, cố gắng thoát nghèo, vươn lên thành tỉnh có mức thu nhập trung bình.

Thực hiện chương trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng, phát triển bền vững gắn với xây dựng nông thôn mới, tỉnh Quảng Trị đã tập trung thu hút các nguồn lực, kêu gọi đầu tư phát triển nông nghiệp theo hướng nông nghiệp hữu cơ, nông nghiệp sạch, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, sản xuất theo quy mô lớn, liên kết theo chuổi giá trị.

Để cơ cấu lại nền nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững, năm 2016 Huyện ủy Triệu Phong ban hành Nghị quyết số 02 “Về xây dựng cánh đồng lớn, phát triển trang trại, gia trại giai đoạn 2016- 2020”. Theo đó, UBND huyện xây dựng Đề án 446 “Về xây dựng cánh đồng lớn, phát triển trang trại, gia trại giai đoạn 2016- 2020” và Đề án 2061 “Về hỗ trợ phát triển một số mô hình sản xuất cây trồng, con nuôi giai đoạn 2017- 2020”. Từ đó đến nay, tỉnh và huyện hỗ trợ 1,406 tỷ đồng để xây dựng các mô hình kinh tế này. Cùng với đó, các ngành và địa phương đẩy mạnh quy hoạch vùng, lựa chọn mô hình, chuyển đổi diện tích canh tác kém hiệu quả sang các mô hình sản xuất khác có giá trị kinh tế cao hơn.

Hoàn thành đủ toàn bộ 19 tiêu chí nông thôn mới (NTM) đã khó, giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí càng khó hơn. Vì vậy, ngay sau khi được công nhận xã đạt chuẩn NTM, trên cơ sở phân tích, đánh giá những mặt được, mặt hạn chế, đồng thời chỉ rõ nguyên nhân, xã Tân Long, huyện Hướng Hóa đã chủ động xây dựng các giải pháp, quyết tâm duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM một cách bền vững…

Hiện nay huyện Gio Linh có 30 hợp tác xã (HTX) nông nghiệp đã thực hiện việc đăng ký lại hoạt động theo Luật HTX năm 2012 với số thành viên là 3.957 người và có 16 HTX nông nghiệp chuyển sang hoạt động theo loại hình tổ hợp tác, 184 tổ hợp tác với 6.967 tổ viên, trong đó có 43 tổ hợp tác được chứng thực. Những năm qua ở huyện Gio Linh đã xuất hiện nhiều mô hình HTX, tổ hợp tác hỗ trợ hiệu quả các hoạt động sản xuất, kinh doanh và nâng cao đời sống của xã viên, hộ xã viên, vươn lên trở thành những tổ chức kinh tế mạnh, khẳng định được uy tín và vị thế trên thương trường.

Qua 3 năm thực hiện phong trào thi đua Quảng Trị chung sức xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2016-2020, có thể khẵng định rằng, xây dựng nông thôn mới tiếp tục huy động được sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội, góp phần tạo diện mạo nông thôn ngày càng đổi mới, khang trang, sáng - xanh- sạch- đẹp hơn; đời sống vật chất tinh thần của người dân nông thôn tiếp tục được nâng cao; văn hóa xã hội có nhiều tiến bộ, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở nông thôn được đảm bảo.

Với mục tiêu nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, xây dựng cảnh quan môi trường nông thôn sáng, xanh, sạch, đẹp, tạo ra 1 vùng quê đáng sống, hiện nay xã Hải Thượng, huyện Hải Lăng đã và đang tích cực triển khai các nhóm giải pháp, trong đó quan trọng nhất là đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động và hỗ trợ cho nhân dân phát huy vai trò làm chủ cùng với địa phương nâng cao chất lượng các tiêu chí đã đạt được và thực hiện thêm 12 tiêu chí xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu

Hình thức chăn nuôi theo chuỗi giá trị có thể giúp các thành phần tham gia chia sẻ quyền lợi và trách nhiệm với nhau, đảm bảo cho việc điều tiết cung cầu thị trường, truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Đây cũng là giải pháp phù hợp với xu thế và định hướng tái cơ cấu ngành chăn nuôi, theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.

Thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia nông thôn mới, trong hơn 7 năm qua, các cấp ủy Đảng, chính quyền, mặt trận đã vào cuộc 1 cách tích cực, triển khai đồng bộ và quyết liệt nhiều biện pháp. Không chỉ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho mọi người dân, các địa phương còn có nhiều cách làm hay, sáng tạo, huy động được nhiều nguồn lực và sức mạnh của cả cộng đồng để đầu tư xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng, các thiết chế văn hóa. Đặc biệt đã có nhiều hình thức, biện pháp hỗ trợ, tạo điều kiện cho người dân khai thác có hiệu quả tiềm năng, lợi thế của địa phương, phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập

Bám sát các nghị quyết chuyên đề của Huyện ủy về sản xuất nông nghiệp, thời gian qua, huyện Triệu Phong đưa ra nhiều giải pháp giúp người nông dân từng bước thay đổi phương thức canh tác truyền thống cũng như tìm chọn nhiều giống lúa mới năng suất, chất lượng thay thế giống lúa cũ. Nhờ đó, hằng năm toàn huyện gieo trồng hơn 11.000 ha lúa, tỷ lệ giống lúa chất lượng cao chiếm trên 80% diện tích. Riêng vụ hè thu 2018, toàn huyện gieo cấy hơn 5.472 ha, trong đó lúa chất lượng cao chiếm đến 82%. Bên cạnh đó, trên địa bàn huyện đã nhân rộng mô hình canh tác tự nhiên lên 32 ha và sản xuất lúa hữu cơ 16,1 ha để tạo ra sản phẩm sạch và nâng cao thu nhập cho người dân.

Trước tình hình biến đổi khí hậu xảy ra ngày càng phức tạp và khó lượng, Sở NN & PTNT Quảng Trị đã chủ động triển khai các giải pháp để vừa thích ứng vừa nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Trong đó, đối với cây lúa, trong vụ Đông Xuân 2017-2018 đã triển khai nhân rộng mô hình thâm canh ở nhiều nơi trong tỉnh và kết quả cho thấy mang lại hiệu quả về nhiều mặt.

Hình thức chăn nuôi theo chuỗi giá trị có thể giúp các thành phần tham gia chia sẻ quyền lợi và trách nhiệm với nhau, đảm bảo cho việc điều tiết cung cầu thị trường, truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Đây cũng là giải pháp phù hợp với xu thế và định hướng tái cơ cấu ngành chăn nuôi, theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.

Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách quan trọng để phát triển đồng bộ nông nghiệp, nông thôn, từng bước nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nông dân.

Chương trình trong giai đoạn tới cần ưu tiên tập trung chỉ đạo triển khai các mô hình, dự án chuyển đổi sản xuất gắn với thực tiễn, chuyển giao ứng dụng, phát huy lợi thế của từng vùng, miền để phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn, xây dựng nông thôn mới gắn với đô thị hóa… trong đó, đặc biệt chú trọng đến các dự án, mô hình phục vụ triển khai Chương trình mỗi xã một sản phẩm.

Trong những năm qua, các cấp Hội Nông dân ở huyện Đakrông đã tăng cường công tác tuyên truyền, vận động, tập huấn kỹ thuật, nâng cao nhận thức và giúp cho hội viên thay đổi tập quán sản xuất, chăn nuôi. Đồng thời tích cực phối hợp với các Ngân hàng, tạo điều kiện cho người dân vay vốn ưu đãi cũng như thực hiện các chính sách hỗ trợ giống, vật tư, đất đai nên ngày càng có thêm nhiều hộ vươn lên thoát nghèo, cho đến nay toàn huyện có 843 hộ đạt danh hiệu sản xuất kinh doanh giỏi. Trong đó, ông Hồ Văn Lý ở xã Tà Long là 1 tấm gương điển hình.

Hỗ trợ Nông dân phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững, vươn lên làm giàu chính đáng là việc làm được các cấp Hội Nông dân huyện Gio Linh chú trọng. Trong những năm qua, các cấp Hội Nông dân trong toàn huyện đã phát huy nội lực, tranh thủ nguồn lực, đoàn kết, giúp nhau về kinh nghiệm, kiến thức sản xuất, trồng trọt, chăn nuôi, đào tạo nghề, cây con giống, vốn, xây dựng mô hình kinh tế, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, tăng thu nhập, nâng cao đời sống cho gia đình hội viên nông dân, chung sức cùng địa phương xây dựng nông thôn mới.

Để đảm bảo sức khỏe cho người tiêu dùng, đồng thời nâng cao giá thành sản phẩm, năng suất, chất lượng trồng trọt, chăn nuôi, Hội Nông dân huyện Triệu Phong đã hỗ trợ, hướng dẫn bà con nông dân từng bước cải tiến, đổi mới kỹ thuật, thưc hiện các mô hình canh tác tự nhiên, sản xuất sản phẩm nông nghiệp sạch, nông nghiệp hữu cơ theo hướng bền vững, tạo thương hiệu, niềm tin cho người tiêu dùng.

Sau khi đạt 19/19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới (NTM) vào cuối năm 2017, xã Cam Hiếu, huyện Cam Lộ tiến lên một bước nữa, quyết tâm xây dựng thành công xã NTM kiểu mẫu. Dự kiến đến năm 2020, cùng với việc nâng cao chất lượng các tiêu chí NTM đạt được, địa phương phấn đấu đạt 6 tiêu chí thuộc 6 lĩnh vực theo Bộ tiêu chí tạm thời và tập trung chỉ đạo xây dựng xã NTM kiểu mẫu do UBND huyện Cam Lộ ban hành với yêu cầu cao hơn

Thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp huyện Hải Lăng theo hướng bền vững, không ngừng nâng cao thu nhập cho nông dân, đối với những diện tích vùng trũng, trồng lúa kém hiệu quả, huyện khuyến khích chuyển sang trồng cây sen lấy gương. Thực tế mô hình này những năm qua cho hiệu quả gấp 3 đến 5 lần trồng lúa trên cùng diện tích.

Mục tiêu cốt lõi và xuyên suốt của chương trình xây dựng nông thôn mới là nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân. Để đạt được mục tiêu đến năm 2020, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn tăng ít nhất gấp 1,8 lần so với năm 2015, bên cạnh những chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông thôn của tỉnh Quảng Trị thì hỗ trợ lãi suất vốn vay theo Quyết định số 21/2015/QĐ-UBND ngày 14/9/2015 của UBND tỉnh được xem là chính sách cần thiết và phù hợp với nhu cầu của người dân.