Từ nông thôn mới đến nông thôn mới kiểu mẫu

Thú vui cũng như thói quen hàng ngày của ông Trương Văn Châu là chăm chút, cắt tỉa cho bức tường rào xanh được ông trồng từ cây chè tàu cách đây 4 năm, giờ được coi là bức tường rào xanh kiểu mẫu của cả thôn. Lối vào nhà từ cổng, bức bình phong, đường dẫn lối vào gian chính… trồng bởi chè tàu tạo nên những đường cong, điểm nhấn xanh đầy thú vị. Ông chia sẻ: “Trong thôn cũng nhiều nhà trồng chè tàu làm hàng rào, nhưng chỉ có nhà tôi và nhà bên cạnh là chịu khó cắt tỉa tạo hình cho hàng rào nhìn gọn gàng, vừa làm đẹp cho nhà mình vừa làm cho đường thôn đẹp lên. Chúng tôi cũng đang tích cực vận động bà con học theo mô hình này để tạo dấu ấn hàng rào xanh cho thôn Thiết Xá, tôi nghĩ chung tay xây dựng NTM kiểu mẫu cũng từ những việc làm nhỏ như thế này chứ phải đâu xa xôi gì”.

Không phải ngẫu nhiên mà xã Cam Chính được tỉnh cũng như huyện Cam Lộ lựa chọn là xã thí điểm xây dựng mô hình NTM kiểu mẫu. Mặc dù Cam Chính không được chọn là xã điểm xây dựng NTM của huyện, tỉnh nhưng từ đầu năm 2010, xã đã tập trung chỉ đạo quyết liệt, cụ thể hóa các nội dung xây dựng NTM trở thành nội dung trọng tâm hàng năm của địa phương, xây dựng lộ trình cụ thể để huy động mọi nguồn lực cùng tham gia thực hiện. Các giải pháp đồng bộ được đề xuất, trong đó chú trọng phương án phát huy nội lực, thực hiện xã hội hóa để xây dựng NTM và kết quả năm 2016, xã Cam Chính hoàn thành 19/19 tiêu chí NTM. Bắt tay thí điểm xây dựng mô hình NTM kiểu mẫu, từ tháng 11/2017, xã Cam Chính đã triển khai thực hiện việc trồng đường hoa, đường cây xanh bóng mát trên địa bàn toàn xã. Trong đó xác định chọn các khu dân cư chỉ đạo điểm, khu dân cư kiểu mẫu và tiến tới chỉ đạo nhân rộng ra các khu dân cư còn lại, có sự phân chia hài hòa các loại hoa, cây cảnh, cây xanh cho bóng mát được trồng giữa các thôn để tạo điểm nhấn. Trên đường thăm các thôn đã được người dân trồng hoa tím, hoa trang, hoa phượng, dâm bụt, hoa mười giờ … ngay hàng thẳng lối, chúng tôi bắt gặp một thanh niên đang cặm cụi trộn vữa xây bồn hoa được sắp xếp thành hình vuông, tròn, tam giác, oval…bằng vật liệu đơn giản là những viên bờ lô. “Làm cho kịp trồng hoa đón tết chị ạ. Đây là đoạn đường thôn Lộc An, một phía thì thôn triển khai trồng cây lộc vừng, đấy chị xem, hàng cây đã được trồng ngay ngắn và giao cho thanh niên thôn tự quản. Còn phía vỉa hè này là làm bồn hoa để trồng các loại như hoa sam, hoa mười giờ…Để có kinh phí làm thành các bồn hoa này, mỗi nhà tự nguyện đóng góp 30.000 đồng, ai cũng tích cực hưởng ứng để làm sao đoạn đường qua thôn Lộc An xanh, sạch, đẹp và có dấu ấn riêng”, cậu thanh niên vui vẻ cho biết.

Lộc xuân

Một câu chuyện khác mà chúng tôi tình cờ được biết là nghĩa cử đẹp của anh Đỗ Anh Khánh, Trưởng thôn Minh Hương, xã Cam Chính đã tự nguyện ủng hộ phụ cấp 6 tháng của chức vụ trưởng thôn để có kinh phí làm cột cờ, mua sắm bàn ghế, đồ dùng trong nhà sinh hoạt của thôn, cùng chung tay với người dân thôn Minh Hương xây dựng NTM. Bắt đầu từ những việc nhỏ, nhưng để NTM thực sự là kiểu mẫu, chính quyền và nhân dân xã Cam Chính còn rất nhiều việc cần làm. Xã quyết tâm thực hiện đồng bộ các giải pháp như phát triển nông nghiệp toàn diện gắn với đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế, lao động, xây dựng và nhân rộng các mô hình kinh tế có hiệu quả cao, quy mô lớn. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất, khuyến khích hình thành các tổ hợp tác, đa dạng hóa các loại hình dịch vụ phù hợp với nguồn lực HTX và nhu cầu xã viên, nâng cao vai trò hoạt động của HTX, hỗ trợ xã viên phát triển các ngành nghề tiểu thủ công nghiệp. Về phát triển kinh tế, xã tiếp tục thực hiện các nghị quyết, đề án phát triển nông nghiệp như Nghị quyết 02 và Đề án 01 của Huyện ủy, UBND huyện về nâng cao hiệu quả sản xuất các sản phẩm nông nghiệp hàng hóa có thế mạnh của địa phương giai đoạn 2016 - 2020; đề án cải tạo đàn bò, cải tạo vườn tạp, xây dựng vườn mẫu, tăng cường ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất... nhằm khai thác có hiệu quả, phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của các vùng, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, hướng tới nền sản xuất nông nghiệp hàng hóa. Bên cạnh đó nâng cao chất lượng hoạt động văn hóa, thông tin, thể thao, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, phong trào “Toàn dân chung sức xây dựng nông thôn mới”... Ông Nguyễn Thanh Lâm, Chủ tịch UBND xã Cam Chính cho biết: “Để hoàn thành mục tiêu xây dựng xã NTM kiểu mẫu, về phía chính quyền địa phương sẽ tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến, quán triệt các chủ trương, chính sách về Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM lồng ghép với xây dựng đời sống văn hóa trong đội ngũ cán bộ và nhân dân nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng và ý nghĩa của Chương trình xây dựng NTM, thực hiện phương châm dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và dân hưởng thụ, người dân thực sự là chủ thể thực hiện Chương trình xây dựng NTM”.

Lan tỏa mô hình NTM kiểu mẫu

Cam Lộ là huyện được UBND tỉnh chọn thí điểm xây dựng huyện nông thôn mới (NTM) của tỉnh Quảng Trị giai đoạn 2017 - 2020. Để thực hiện có hiệu quả Chương trình xây dựng NTM, huyện Cam Lộ xây dựng Đề án huyện đạt chuẩn nông thôn mới giai đoạn 2017-2020, đặc biệt ban hành Bộ tiêu chí tạm thời và tập trung chỉ đạo xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu. Bộ tiêu chí này cụ thể hóa về 6 nội dung quan trọng dành cho các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới phấn đấu thực hiện, bao gồm những vấn đề liên quan đến phát triển sản xuất, thu nhập, kết cấu hạ tầng, giáo dục, y tế, văn hóa, môi trường, hệ thống chính trị, vườn mẫu NTM, khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu. Theo ông Đào Mạnh Hùng, Bí thư Huyện ủy Cam Lộ, quan điểm của địa phương xây dựng huyện NTM nhưng vẫn giữ được bản sắc truyền thống của nông thôn, không chạy theo hình thức, không huy động quá sức dân, không để nợ đọng xây dựng cơ bản, người dân được phát huy dân chủ trong quá trình triển khai thực hiện, lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo hiệu quả xây dựng NTM. Mục tiêu đề ra là phát triển bền vững, huy động nguồn lực, tập trung đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế- xã hội đồng bộ, sắp xếp tổ chức sản xuất hợp lý.

Màu xanh vùng Cùa
 

Ngoài huyện Cam Lộ, huyện Hải Lăng cũng đã ban hành các tiêu chí thôn nông thôn mới, gia đình nông thôn mới, tuyến đường kiểu mẫu, mô hình chỉnh trang nông thôn. Mặt trận Tổ quốc các cấp cũng đã phát động thực hiện hiệu quả các phong trào khu dân cư hài hòa, xóa đói, giảm nghèo và bảo vệ môi trường, Hội Phụ nữ các cấp phát động xây dựng gia đình “5 không, 3 sạch”, triển khai các mô hình “Phân loại và xử lý rác thải trong hộ gia đình”, “Phụ nữ tự quản về vệ sinh môi trường”, “Đoạn đường kiểu mẫu”, “Đường sáng, rác sạch, nhà hạnh phúc”, “Đường hoa”... tại 87 xã, phường, thị trấn. Ngoài ra các sở, ban, ngành khác có các phong trào, mô hình điểm về kiểu mẫu riêng lẻ cho từng tiêu chí, lĩnh vực mình phụ trách liên quan đến khu vực nông thôn. Mục tiêu của tỉnh đến năm 2020 theo Nghị quyết số 04-NQ/TU ngày 20/4/2017 là phấn đấu có 50- 55% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, có ít nhất 1 huyện đạt chuẩn nông thôn mới, không còn xã đồng bằng đạt dưới 16 tiêu chí, không còn xã miền núi đạt dưới 8 tiêu chí.

Để xây dựng xã NTM kiểu mẫu, thôn NTM kiểu mẫu trong giai đoạn 2018-2020 đạt hiệu quả, cần nâng cao nhận thức của các cấp, ngành, các địa phương và người dân nông thôn về việc xây dựng NTM kiểu mẫu giai đoạn 2018-2020. Tỉnh cần khẩn trương ban hành bộ tiêu chí xã NTM kiểu mẫu, thôn NTM kiểu mẫu, ban hành sổ tay hướng dẫn, quy trình xét công nhận đạt chuẩn NTM kiểu mẫu để thuận lợi cho các cấp, ngành và các địa phương trong quá trình triển khai thực hiện. Ban hành chính sách riêng đối với xây dựng NTM kiểu mẫu, trong đó chú trọng chính sách khen thưởng bằng công trình phúc lợi đối với thôn đạt chuẩn NTM kiểu mẫu, chính sách đầu tư ban đầu đối với các xã, thôn đăng ký tham gia xây dựng kiểu mẫu giai đoạn 2018-2020. Ngoài ra, cần hướng xây dựng NTM kiểu mẫu gắn với các hoạt động về du lịch sinh thái, trải nghiệm nông thôn, quảng bá sản phẩm nông sản và các hoạt động bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc. Mục tiêu lớn nhất của việc xây dựng NTM kiểu mẫu hướng đến là đổi thay diện mạo làng quê để đối với người dân, mỗi thôn, xóm, xã, phường đều trở thành một “vùng quê đáng sống”.