Sức lan tỏa từ chương trình xây dựng nông thôn mới

Để chương trình xây dựng NTM được triển khai hiệu quả, tỉnh đã chọn 8 xã làm điểm xây dựng NTM, đồng thời chỉ đạo các huyện chọn thêm 21 xã làm điểm của huyện để tập trung nguồn lực xây dựng NTM. Cùng với đó, phong trào “Chung sức xây dựng NTM” được triển khai rộng khắp. Thông qua công tác tuyên truyền, vận động, người dân càng nhận thức rõ hơn về bản chất, xác định được vai trò chủ thể của người dân trong xây dựng NTM. Trên cơ sở đó, nhiều địa phương đã chủ động làm tốt công tác dồn điền đổi thửa, chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng chuyên canh để nâng cao hiệu quả sản xuất. Nhiều đề tài, chương trình nghiên cứu khoa học được lựa chọn ứng dụng rộng rãi như “Cánh đồng 50 triệu/ha”; “Nhân rộng mô hình canh tác trong nông nghiệp có giá trị cao, chất lượng cao và hiệu quả kinh tế cao”...

Là một trong 8 xã điểm được tỉnh chọn để xây dựng NTM, sau 4 năm triển khai thực hiện, đến cuối năm 2015, xã Vĩnh Lâm (Vĩnh Linh) đã hoàn thành 19 tiêu chí. Có được điều đó chính là nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của người dân. Với việc tranh thủ nhiều nguồn lực, xã Vĩnh Lâm đã xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng, thiết chế văn hóa cơ bản hoàn thiện, đặc biệt chính quyền và các tổ chức đoàn thể đã hỗ trợ, tạo điều kiện cho người dân khai thác tiềm năng đất đai, phát triển kinh tế theo hướng đa dạng hóa cây trồng, vật nuôi, ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, nâng cao năng suất, sản lượng. Bên cạnh đó, người dân tích cực phát triển chăn nuôi gia súc, gia cầm và hàng trăm hộ đã mở mang các ngành nghề kinh doanh, dịch vụ thương mại để nâng cao thu nhập. Tính đến cuối năm 2017, thu nhập bình quân đầu người đạt 33 triệu đồng/ người/năm.

Trao đổi với chúng tôi, ông Cao Văn Thành, Bí thư Đảng ủy xã Vĩnh Lâm cho biết: “Xuất phát điểm triển khai xây dựng NTM, xã Vĩnh Lâm chỉ đạt 5/19 tiêu chí. Khó khăn nhất của địa phương đó là việc thực hiện các tiêu chí có liên quan đến vốn đầu tư như hạ tầng cơ sở, giao thông nông thôn, kênh mương thủy lợi…do thu nhập của người dân chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp. Trước tình hình đó, bên cạnh việc tuyên truyền, làm cho mỗi người dân có ý thức vượt qua khó khăn để phát triển kinh tế, địa phương đã tranh thủ nhiều nguồn vốn để từng bước đầu tư hoàn thiện các công trình thủy lợi, giao thông nông thôn…Thực hiện quy hoạch đất đai, tăng cường chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật, dạy nghề, đẩy mạnh phát triển các ngành nghề dịch vụ nhằm cải thiện thu nhập cho người dân”.

Triển khai xây dựng NTM trong điều kiện xuất phát điểm thấp, ngân sách địa phương hạn chế, nguồn lực trong dân khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo còn cao, tuy nhiên, qua hơn 6 năm triển khai thực hiện, đến nay hầu như tất cả các huyện, thị xã trong tỉnh đều có xã đạt chuẩn NTM. Toàn tỉnh đã có 31/117 xã đạt chuẩn, chiếm tỷ lệ 26,5% và không còn xã dưới 5 tiêu chí. Phát huy những kết quả đạt được, việc tiếp tục triển khai xây dựng huyện đạt chuẩn NTM được xem là một bước chuyển biến mới nhằm đưa chương trình xây dựng NTM tiếp tục có sức lan tỏa sâu rộng hơn.

Để xây dựng huyện đạt chuẩn NTM trong giai đoạn 2016-2020, Cam Lộ đã có nhiều sáng tạo, cách làm hay trong chỉ đạo, triển khai xây dựng NTM. Tính đến nay, Cam Lộ đã có 50% số xã đạt chuẩn NTM, số tiêu chí đạt bình quân là 17,75 tiêu chí/ xã (cao nhất trong toàn tỉnh). Tổng số tiêu chí các xã đạt được từ 43 tiêu chí (năm 2011) đến nay đã tăng lên 142 tiêu chí; tổng số chỉ tiêu đạt được tăng từ 70 chỉ tiêu (năm 2011) lên 376 chỉ tiêu vào thời điểm hiện nay, tăng 306 chỉ tiêu. Thu nhập bình quân đầu người tăng từ 11,4 triệu đồng/người/năm (năm 2011) đến nay đạt 29,6 triệu đồng/người/ năm; tỷ lệ hộ nghèo từ 16,3% (năm 2011) đến nay giảm xuống còn 7,9% theo tiêu chí mới. Trên cơ sở kết quả đã đạt được, huyện Cam Lộ đã đề ra mục tiêu trở thành huyện đạt chuẩn NTM gắn với đô thị hóa vào năm 2019. Theo quy định tại Quyết định số 588/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, để đạt chuẩn huyện NTM phải có 100% xã đạt chuẩn NTM và đạt chuẩn 9 tiêu chí huyện NTM. Đến nay, Cam Lộ đã có 4/8 xã đạt chuẩn, đối với tiêu chí huyện NTM, tổng số tiêu chí huyện cơ bản đạt chuẩn là 5/9 tiêu chí gồm quy hoạch, điện, an ninh - trật tự xã hội, sản xuất và tiêu chí chỉ đạo xây dựng NTM; 2 tiêu chí chỉ cần đầu tư một số hạng mục sẽ đạt gồm y tế - văn hóa - giáo dục và thủy lợi; 2 tiêu chí còn lại huyện đang tập trung nguồn lực đầu tư là giao thông và môi trường.

Để đảm bảo lộ trình đạt chuẩn huyện NTM vào năm 2019, Cam Lộ đã ban hành Đề án xây dựng huyện đạt chuẩn NTM giai đoạn 2016-2020, trong đó có lộ trình đối với việc hoàn thành xã, huyện đạt chuẩn. Để đạt được mục tiêu kế hoạch đề ra, trong thời gian tới, huyện Cam Lộ sẽ tập trung xây dựng đồ án quy hoạch huyện NTM gắn với đô thị hóa. Đồng thời thực hiện rà soát, điều chỉnh quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất để hình thành các vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa tập trung, hình thành mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị, tổ chức liên kết từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm chủ lực của huyện. Đổi mới các hình thức tổ chức sản xuất, xây dựng đội ngũ nông dân tiên tiến làm nòng cốt thực hiện các phong trào thi đua sản xuất. Tiếp tục nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm ưu thế của địa phương. Bên cạnh đó, địa phương tổ chức đấu giá đất đổi lấy công trình, huy động nguồn đóng góp, hỗ trợ, tài trợ của các tổ chức, doanh nghiệp, hộ gia đình, cá nhân tại địa phương, trong và ngoài nước, con em xa quê, để tạo vốn đầu tư giữ vững, nâng cao chất lượng tiêu chí NTM. Đồng thời huyện Cam Lộ cũng sẽ chỉ đạo các xã đã được công nhận đạt chuẩn NTM phát triển vững chắc, phát huy những yếu tố tích cực, những lợi thế sẵn có, nhân rộng các mô hình hiệu quả để NTM đúng thực chất, ý nghĩa và đạt được những kết quả tốt. Từng bước nâng cao các tiêu chí đã đạt được bằng nhiều biện pháp tích cực, tiến tới xây dựng xã NTM kiểu mẫu.