Vững vàng trên hành trình xây dựng nông thôn mới

Cách đây 7 năm về trước, nhiều tuyến đường giao thông nông thôn ở xã Vĩnh Thạch luôn lầy lội khi mùa mưa đến và bụi mù khi nắng lên, nay các trục đường liên thôn, liên xã đã được trải nhựa phẳng lỳ. Trong mỗi ngõ xóm, làng quê Vĩnh Thạch, đường bê tông rộng mở. Ông Hoàng Hồng Sơn, cán bộ văn hóa xã chia sẻ: “Chúng tôi đang chỉ đạo Ban điều hành các làng sửa sang lại các tuyến đường, cắt tỉa bờ rào, cây cảnh để chuẩn bị cho hội thi “Làng xanh- sạch - đẹp - an toàn” năm 2018”.

Vĩnh Thạch đang trên đường xây dựng NTM kiểu mẫu, vì vậy các tiêu chí phải đảm bảo tính bền vững và hiệu quả, nhất là tiêu chí về phát triển kinh tế. Phong trào “đường hoa” đã xuất hiện ở các tuyến thuộc 3 trường học trong xã và đang nhân rộng ra nhiều thôn khác. Đặc biệt, thôn An Lễ đã trồng được 220 cây cau cảnh dọc đường làng, tạo nên vẽ đẹp duyên dáng, thân thiện với môi trường sống. Hiện nay, ở các xã Vĩnh Thủy, Vĩnh Lâm, Vĩnh Sơn, đồng ruộng được quy hoạch theo hướng cánh đồng mẫu lớn, việc dồn điền đổi thửa đã tạo điều kiện cho nông dân thực hiện cơ giới hóa sản xuất nông nghiệp đồng bộ và hiên đại. Phong trào xây dựng HTX mới ngày càng phát triển, việc cung ứng giống, vật tư phân bón, thuốc bảo vệ thực vật… được HTX đảm nhận theo hướng có lợi cho nông dân, an ninh nông thôn được thực hiện hiệu quả theo mô hình liên gia, liên kết.

Sau 7 năm xây dựng NTM, nền kinh tế của huyện Vĩnh Linh đã phát triển đa dạng, không chỉ phục vụ nhu cầu thị trường trong huyện mà đang hướng tập trung cho xuất khẩu. Để mở rộng và xây dựng các mô hình tăng trưởng hiệu quả kinh tế trên một đơn vị diện tích, đồng thời sản xuất nông sản sạch cung cấp cho thị trường trong và ngoài tỉnh, những năm gần đây, huyện Vĩnh Linh đã triển khai 3 mô hình nhà màng trồng rau, củ, quả theo phương pháp thổ canh với tổng diện tích 4.500 m2 tại 2 xã Vĩnh Trung, Vĩnh Tú; 1 mô hình trồng rau theo phương pháp thủy canh hồi lưu tại HTX Thành Công, xã Vĩnh Trung với quy mô 2.000 m2 ; 1 mô hình vườn tiêu mẫu áp dụng kỹ thuật canh tác tiên tiến với quy mô 1 ha tại xã Vĩnh Kim.

Nhiều mô hình như dưa lưới, dứa, trồng dưa đỏ trên đất ba dan đã áp dụng, trong đó mô hình dưa lưới có nhiều khả năng cho thu nhập cao, bình quân mỗi héc ta đạt trên 100 triệu đồng. Huyện Vĩnh Linh đang tiếp tục cho nghiên cứu thổ nhưỡng một số vùng, chọn các giống cây trồng mang tính hàng hóa du nhập từ các nơi khác, có khả năng đem lại hiệu quả cao để thay thế dần những loại cây trồng không phù hợp với thời tiết khắc nghiệt như hiện nay. Đây là một trong những hướng đi tạo sự bền vững cho nền sản xuất nông nghiệp hàng hóa trên địa bàn.

Đến nay, Vĩnh Linh đã có 14/19 xã hoàn thành bộ tiêu chí quốc gia xây dựng NTM, chiếm gần 74% số xã trong huyện, trong đó có 11 xã đã được UBND tỉnh công nhận và tổ chức lễ đón “Bằng công nhận đạt chuẩn NTM”. 2 xã Vĩnh Chấp và Vĩnh Thái đã đạt từ 13-15 tiêu chí, 3 xã Vĩnh Ô, Vĩnh Khê, Vĩnh Hà đạt từ 6 -11 tiêu chí. Để có được kết quả này, các địa phương trong huyện rút ra những bài học kinh nghiệm quý báu đó là tìm phương pháp tiếp cận, thu hút sự vào cuộc của mọi người dân; việc huy động sự đóng góp của nhân dân, vận động chỉnh trang, nâng cấp nhà cửa, vườn tược, đường làng ngõ xóm trên tinh thần tự giác, không để dân bị áp lực khi chưa đủ điều kiện. Các công trình phúc lợi, dân sinh kinh tế được đầu tư thông qua sự hỗ trợ từ nhiều nguồn lực trong xã hội.

Đặc biệt, phải xác định rõ 5 vấn đề cụ thể: Đẩy mạnh tuyên truyền các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về xây dựng NTM; quy hoạch tổng thể; đào tạo cán bộ, chọn cán bộ tâm huyết; huy động nguồn lực và công tác dân vận là khâu then chốt trong quá trình triển khai thực hiện xây dựng NTM. Để việc xây dựng NTM đạt được hiệu quả bền vững, trên cơ sở 5 nhóm vấn đề, 19 tiêu chí mà Chính phủ ban hành, Ban quản lý xây dựng NTM cấp xã xếp thành 10 nội dung công việc, phân công cho từng tổ chức đoàn thể trong hệ thống chính trị phụ trách đảm nhận từng công việc rõ ràng, có mốc thời gian khởi điểm và kết thúc, đồng thời tổ chức ký cam kết thi đua thực hiện giữa cấp ủy, chính quyền và các tổ chức đoàn thể. Người dân nhận thức sâu sắc vấn đề xây dựng NTM không phải là một dự án mà là chương trình mục tiêu quốc gia, nhờ vậy đã phát huy tối đa vai trò chủ thể của mình.

Từ khảo sát quy hoạch và lập đề án xây dựng NTM cho đến khi triển khai thực hiện phải tôn trọng, lắng nghe ý kiến đóng góp xây dựng của nhân dân. Quy chế dân chủ được phát huy, công khai, minh bạch việc huy động và sử dụng các nguồn lực tài chính, thường xuyên trao đổi, thảo luận tiếp thu lắng nghe tâm tư nguyện vọng của nhân dân, tạo sự đồng thuận cao trong cộng đồng dân cư. Trong quá trình tổ chức thực hiện không chủ quan, nóng vội, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, đúc kết thực tiễn, vừa gắn chặt với trách nhiệm của người dân tại địa phương, vận dụng tốt các quy định của trên, lấy hiệu quả làm mục tiêu quan trọng để đánh giá các tiêu chí. “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân đóng góp, dân hưởng thụ” là bài học kinh nghiệm lớn nhất trong quá trình thực hiện. Hiện nay, huyện Vĩnh Linh đang chỉ đạo các xã đã đạt chuẩn tiếp tục củng cố, bổ sung những tiêu chí thiếu bền vững, nhằm phát triển NTM vững chắc.

Nhờ biết chọn cách tiếp cận chương trình phù hợp với điều kiện của địa phương, định hướng tốt trong phát triển kinh tế, nâng cao nguồn thu nhập, gắn lợi ích thiết thực của nhân dân với mục tiêu xây dựng NTM, huy động hệ thống chính trị vào cuộc, tạo được sự đồng thuận, tích cực, tự giác của người dân nên Vĩnh Linh đã sớm có những thành công bước đầu trong chương trình xây dựng NTM.