Nông thôn mới Quảng Trị

Năm 2017 Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ (KH&CN) tỉnh Quảng Trị, nay là Trung tâm Nghiên cứu, ứng dụng và thông tin KH&CN tỉnh đã xây dựng dự án “Ứng dụng tiến bộ KH&CN trong chăn nuôi bò nhằm chuyển đổi sinh kế cho người dân ở vùng cát ven biển chịu ảnh hưởng bởi sự cố môi trường biển tỉnh Quảng Trị”, thực hiện trong 3 năm, từ tháng 9/2017- 9/2020.

Tỉnh Quảng Trị đang tăng cường nguồn lực hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng sự cố môi trường biển, học nghề, tìm việc làm và xuất khẩu lao động nhằm chuyển đổi sinh kế để ổn định cuộc sống.

Ngày 14/6/2018, đồng chí Nguyễn Đức Chính, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh có buổi kiểm tra tình hình xây dựng nông thôn mới và khôi phục sản xuất, đời sống sau sự cố môi trường biển trên địa bàn huyện Triệu Phong, trực tiếp kiểm tra tại xã Triệu Vân; cùng tham dự có đại diện Lãnh đạo các sở Nông nghiệp và PTNT, Xây dựng, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Tài nguyên Môi trường, Văn phòng điều phối nông thôn mới.

Để tạo sinh kế bền vững cho người dân sau sự cố môi trường biển cũng như khai thác có hiệu quả tiềm năng, lợi thế của địa phương, huyện Hải Lăng đã có nhiều chủ trương khuyến khích và tạo điều kiện cho ngư dân phát triển kinh tế. Nhiều mô hình sản xuất, chăn nuôi có hiệu quả đã xuất hiện, khẳng định tính thích nghi với điều kiện đất đai, khí hậu vùng cát, trong số đó mô hình trồng cỏ nuôi bò nhốt của anh Trần Quang Huấn, thôn Trung An, xã Hải Khê, huyện Hải Lăng là một điển hình.

Sau sự cố môi trường biển ảnh hưởng đến các xã, thị trấn vùng biển, việc chuyển đổi sản xuất, đưa các giống cây, trồng con nuôi mới phù hợp với điều kiện của các địa phương ven biển nhằn phát triển sinh kế cho ngư dân là rất cần thiết. Năm 2017, được sự hỗ trợ của Huyện Đoàn phối hợp với Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Vĩnh Linh, Anh Nguyễn Hữu Giáp thôn Tân Mạch, xã Vĩnh Thái đã mạnh dạn tiếp nhận mô hình con nuôi mới đó là vịt biển. Đây là mô hình nuôi vịt biển đầu tiên của tỉnh Quảng Trị.

Sự cố môi trường biển miền Trung tháng 4/2016 đã làm thiệt hại nghiêm trọng đến sản xuất kinh doanh và đời sống của nhân dân, nhất là người dân ven biển thuộc 4 tỉnh Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị và Thừa Thiên - Huế. Ngày 24/7/2017, Bộ Y tế đã chính thức công bố thủy sản miền Trung an toàn. Tuy nhiên, người dân ven biển đã và đang tiếp tục đối mặt với nhiều khó khăn trong việc khôi phục sinh kế cũ cũng như chuyển đổi sinh kế phù hợp theo hướng bền vững.

Nuôi gà trên cát là hình thức chăn nuôi được người dân vùng biển thực hiện từ lâu đời bởi rất phù hợp và hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, trước đây người dân vùng biển chỉ chú trọng phát triển nghề biển mà ít quan tâm phát triển nông nghiệp nên mô hình chăn nuôi này ít phát triển, người dân chỉ chăn nuôi đủ làm thực phẩm chứ không phát triển thành sản xuất hàng hóa tạo nguồn thu nhập. Từ lúc xảy ra sự cố ô nhiễm môi trường biển, người dân các xã ven biển chuyển đổi sinh kế, trong đó có phát triển nông nghiệp thì mô hình chăn nuôi gà thả vườn trên cát tỏ ra hiệu quả hơn bởi kỹ thuật nuôi đơn giản và sản phẩm thịt gà hơi dễ tiêu thụ lại bán được giá nên mang lại thu nhập khá ổn định cho người dân.

Sau sự cố môi trường biển, để phục hồi kinh tế, ông Ngô Văn Lương cùng với 1 nhóm hộ ở xã Vĩnh Giang, huyện Vĩnh Linh tiếp tục vay vốn, cải tạo ao hồ, đầu tư nuôi tôm trên diện tích được xã giao. Nhờ áp dụng đúng quy trình kỹ thuật từ chọn giống cho đến chăm sóc, phòng trừ dịch bệnh, đặc biệt cả nhóm hộ cùng hỗ trợ, giúp đỡ lẫn nhau trong mọi khâu nên tôm phát triển tốt, mang lại thu nhập khá. Chính nhờ vậy đời sống của từng gia đình đã được nâng lên và hiện nay nhóm hộ đang nỗ lực nuôi tôm theo hướng bền vững.

Với sự hỗ trợ của các cấp, các ngành, từ sau sự cố môi trường biển xảy ra, xã Triệu Vân, huyện Triệu Phong đã triển khai đồng bộ các giải pháp 1 cách quyết liệt và kịp thời nên đến nay người dân ở đây không chỉ vượt qua khó khăn trước mắt mà đã xây dựng được nhiều mô hình mang lại hiệu quả bước đầu khá cao, tạo sinh kế bền vững phù hợp trên vùng đất cát

Sau sự cố môi trường biển, nhiều thanh niên ở Quảng Trị đã xung phong tìm hướng phát triển sản xuất mới để vượt lên khó khăn.

Gio An là mảnh đất hiền hòa nằm ở vùng đồi phía tây của huyện Gio Linh, vùng đất đã đi vào lòng người qua những câu hát bất hủ của “Tiếng đàn Ta lư”. Kế thừa truyền thống cách mạng, cùng với sự cố gắng, nỗ lực, chung sức đồng lòng của toàn thể cán bộ, chiến sĩ, nhân dân mà xã Gio An đã hoàn thành thắng lợi mục tiêu xây dựng nông thôn mới vào năm 2016.

Chúng tôi có dịp trở lại xã Triệu Lăng (Triệu Phong) trong những ngày đầu mùa hè năm nay. Bãi biển Nhật Tân của xã sau hơn một năm vắng lặng do ảnh hưởng sự cố ô nhiễm môi trường biển nay đã trở lại bình thường. Chỉ tính trong những ngày lễ 30/4 và 1/5 vừa qua, bãi biển Triệu Lăng đã đón hơn 600 du khách. Bãi tắm Nhật Tân cũng vừa được khai trương trở lại hứa hẹn một mùa du lịch biển hấp dẫn. Những con đường bê tông, những công trình công cộng được đầu tư xây mới hoặc sửa chữa tạo ra cơ sở vật chất khang trang dọc bờ biển của xã.

Để tìm kiếm sinh kế cho người dân sau sự cố ô nhiễm môi trường biển bằng giải pháp khai thác vùng đất cát, Công ty cổ phần Tổng Công ty thương mại Quảng Trị (Tổng Công ty thương mại Quảng Trị) đã triển khai mô hình trồng cây sả ở vùng cát để xuất khẩu nhằm tạo việc làm, tăng thu nhập cho lao động ở vùng biển.

Cũng như nhiều vùng miền khác ở Quảng Trị, trong 5 năm qua, khi triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới, các xã vùng biển đã huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, tạo sự đồng thuận của người dân cũng như tập trung huy động mọi nguồn lực xây dựng cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế nên đã hoàn thành được nhiều tiêu chí. Tuy nhiên do sự cố môi trường biển, hiện nay và những năm tới, chương trình xây dựng nông thôn mới ở những xã này gặp rất nhiều khó khăn.

Với những nỗ lực của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của người dân, đặc biệt các địa phương khi xây dựng nông thôn mới đã triển khai quyết liệt, đồng bộ nhiều giải pháp và có những bước đi thích hợp nên đến 30 tháng 6 năm 2016, toàn tỉnh có 18 xã đạt 19 tiêu chí. Hiện nay UBND tỉnh đang tập trung chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ xây dựng nông thôn mới, trong đó ưu tiên dành cho 13 xã để về đích vào cuối năm nay, tuy nhiên do nhiều nguyên nhân, đặc biệt do ảnh hưởng của sự cố môi trường biển nhiều xã ở vùng bãi ngang đang gặp khó khăn trong xây dựng nông thôn mới.