Nông thôn mới Quảng Trị

Để giúp nông dân hạn chế được rủi ro trong sản xuất, đồng thời mang lại hiệu quả kinh tế cao, tạo hướng sản xuất bền vững, phù hợp với điều kiện biến đổi khí hậu hiện nay. Vụ Hè Thu 2019 Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị triển khai mô hình sản xuất lạc theo hướng hàng hóa và nâng cao hiệu quả trên đơn vị diện tích, tại Hợp tác xã Quật Xá, xã Cam Thành, huyện Cam Lộ. Đây là một hoạt động trong hợp phần 3 dự án hỗ trợ thực hành nông nghiệp thông minh thích ứng biến đổi khí hậu thuộc dự án cải thiện nông nghiệp có tưới tỉnh Quảng Trị (WB7).

Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, đặc biệt tình trạng thiếu nước tưới đang ngày càng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp, tác động không nhỏ đến sự phát triển của cây trồng. Vì vậy, việc chuyển những diện tích đất không chủ động nước tưới sang cây trồng cạn có giá trị kinh tế, có thể nói là giải pháp hợp lý tránh tình trạng bỏ phí đất sản xuất hoặc canh tác kém hiệu quả. Tại hợp tác xã Thượng Phước, xã Triệu Thượng, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị nhiều nông dân đã chủ động mở rộng diện tích trồng đậu xanh trên đất lúa thiếu nước trong vụ Hè Thu, với hình thức sản xuất một vụ lúa - một vụ đậu xanh.

Trở về từ Lễ trao giải Cuộc thi Chứng minh ý tưởng lần 3 (POC3) với chủ đề “Phụ nữ và tương tai của nền kinh tế xanh” do Ban Quản lí Dự án Hỗ trợ kĩ thuật Trung tâm đổi mới sáng tạo ứng phó với biến đổi khí hậu Việt Nam (VCIC)- Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) phối hợp với Ngân hàng Thế giới (Worldbank), Trung ương Hội LHPN Việt Nam tổ chức tại Hà Nội vào ngày 24/6/2019, nữ doanh nhân Nguyễn Thị Anh Đào, Giám đốc Công ty TNHH MTV QT Hùng Dung, chủ nhiệm dự án “Nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh thông qua tận dụng phế thải từ phân lợn chế biến thành phân hữu cơ sinh học” chia sẻ rằng cho đến lúc này, trong chị vẫn vẹn nguyên cảm xúc khi dự án của mình được xướng tên, vượt qua gần 750 dự án đăng kí tham gia trong cả nước, trở thành 1 trong 16 doanh nghiệp có đề xuất/ ý tưởng xuất sắc được lựa chọn để vinh danh, trao giải tiềm năng và nhận hỗ trợ bởi các chuyên gia đánh giá độc lập. Chị Đào là nữ doanh nhân duy nhất ở khu vực miền Trung xuất sắc đoạt giải.

Sau 2 năm triển khai thực hiện Đề án “Nâng cao hiệu quả sản xuất các sản phẩm nông nghiệp hàng hóa có thế mạnh của địa phương, giai đoạn 2016-2020”, cấp ủy, chính quyền các cấp huyện Cam Lộ đã chú trọng và khuyến khích đưa vào sản xuất các loại cây trồng mới có giá trị kinh tế cao, thích ứng với biến đổi khí hậu, tạo đột phá trong tái cơ cấu nông nghiệp, nâng cao thu nhập và làm giàu cho nông dân

Với đặc thù của các tiểu vùng khí hậu mát mẻ và thế mạnh đất đỏ ba dan, những năm gần đây, người dân trên địa bàn huyện Hướng Hóa đã đưa vào trồng thử nghiệm nhiều loại cây trồng mới, trong đó có nhiều loại cây ăn quả, cây rau màu được đưa từ miền Bắc vào như cam Hòa Bình, bắp cải, su lơ trắng, su lơ xanh, cà rốt… Mặc dù mới đưa vào trồng thử nghiệm nhưng những loại cây xứ lạnh tỏ ra khá thích nghi với khí hậu, thời tiết ở vùng cao Hướng Hóa và bước đầu mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Những năm gần đây, nhờ đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ (NNHC), nông nghiệp công nghệ cao (NNCNC), Quảng Trị - mảnh đất gió Lào, cát trắng khí hậu khắc nghiệt đã dần thay da đổi thịt.

Trước tình hình biến đổi khí hậu xảy ra ngày càng phức tạp và khó lượng, Sở NN & PTNT Quảng Trị đã chủ động triển khai các giải pháp để vừa thích ứng vừa nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững. Trong đó, đối với cây lúa, trong vụ Đông Xuân 2017-2018 đã triển khai nhân rộng mô hình thâm canh ở nhiều nơi trong tỉnh và kết quả cho thấy mang lại hiệu quả về nhiều mặt.

Quảng Trị có vùng đất cát rộng lớn, trải dài trên địa bàn các huyện Vĩnh Linh, Gio Linh, Hải Lăng và Triệu Phong. Phần lớn đất đai bạc màu, nhiều nơi còn hoang hóa, khí hậu lại khắc nghiệt, điều kiện sản xuất, chăn nuôi không mấy thuận lợi. Thế nhưng, bằng ý chí nghị lực và tinh thần vượt khó vẫn có những người biết chế ngự, chinh phục, vươn lên làm giàu 1 cách chính đáng. Trang trại nuôi vịt trời của ông Nguyễn Đình Độ ỏ xã Gio Mỹ, huyện Gio Linh là mô hình minh chứng điều đó.

Cây cà phê là một trong 3 cây công nghiệp dài ngày chủ lực của tỉnh Quảng Trị, được trồng tập trung tại huyện Hướng Hóa với giống chủ lực là cà phê chè Catimor với sản lượng chưa nhiều, nhưng với tiềm năng đất đỏ Bazan màu mỡ, độ cao và khí hậu thích hợp nên sản phẩm cà phê chè của tỉnh được trong và ngoài nước biết đến bởi chất lượng thơm ngon.

Để tạo sinh kế bền vững cho người dân sau sự cố môi trường biển cũng như khai thác có hiệu quả tiềm năng, lợi thế của địa phương, huyện Hải Lăng đã có nhiều chủ trương khuyến khích và tạo điều kiện cho ngư dân phát triển kinh tế. Nhiều mô hình sản xuất, chăn nuôi có hiệu quả đã xuất hiện, khẳng định tính thích nghi với điều kiện đất đai, khí hậu vùng cát, trong số đó mô hình trồng cỏ nuôi bò nhốt của anh Trần Quang Huấn, thôn Trung An, xã Hải Khê, huyện Hải Lăng là một điển hình.

Xác định thôn Quật Xá, xã Cam Thành, huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị là vùng trọng điểm trồng cây lạc, nơi đây điều kiện tự nhiên, khí hậu và thời tiết phù hợp với phát triển của cây lạc, mang lại nguồn thu nhập chính cho người nông dân. Để đẩy mạnh phát triển kinh tế từ nông nghiệp sạch, Hội Nông dân xã Cam Thành tích cực hỗ trợ bà con ứng dụng khoa học kỹ thuật vào trồng lạc mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần trong công tác giảm nghèo và thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới.

Với sự hỗ trợ của Ngân hàng Thế giới (The World Bank - WB) trong khuôn khổ Dự án cải thiện nông nghiệp có tưới (WB7), tỉnh Quảng Trị triển khai dự án tại 3 huyện: Gio Linh, Vĩnh Linh, Cam Lộ và thành phố Đông Hà từ năm 2014 - 2020. Trong đó hợp phần 3 “Hỗ trợ thực hành nông nghiệp thông minh thích ứng biến đổi khí hậu” (CSA) tập trung hỗ trợ 15 mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng các thực hành CSA gồm 6 mô hình CSA thâm canh cây lúa, 7 mô hình thâm canh cây màu và 2 mô hình thâm canh cây hồ tiêu. Từ những kết quả khả quan bước đầu ứng dụng canh tác nông nghiệp thông minh thích ứng biến đổi khí hậu cho cây lúa ở 6 mô hình trong năm 2017 cho thấy việc nhân rộng mô hình này đối với các loại cây hoa màu và hồ tiêu là rất khả thi, hứa hẹn đem lại năng suất và chất lượng cao.

Năm 2017, sản xuất nông nghiệp ở huyện Triệu Phong triển khai trong điều kiện thời tiết khí hậu có nhiều biến đổi bất thường, dịch bệnh phát triển mạnh nên đã ảnh hưởng đến sản xuất của người dân. Trước tình hình đó, UBND huyện chỉ đạo các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương chủ động trong sản xuất thích ứng với điều kiện khí hậu cực đoan, bảo đảm đúng lịch thời vụ. Tích cực chuyển đổi một số diện tích đất trồng lúa khó tưới nước và cây trồng khác sang trồng ngô, đậu để ứng phó với thời tiết khô hạn. Chuyển đổi mạnh giống lúa Thiên Ưu 8 thay dần các giống P6, HC95 trên các vùng có nguy cơ thiếu nước và bị nhiễm sâu bệnh nặng các vụ trước; ứng dụng mạnh mẽ tiến bộ khoa học kỹ thuật, nhất là sử dụng công cụ gieo sạ hàng (khoảng 55%), sử dụng phân bón qua lá, ứng dụng chương trình 1 phải 5 giảm để giảm lượng giống gieo, giảm mật độ, giảm phân đạm, giảm chi phí thuốc phòng trừ sâu bệnh. Chỉ đạo UBND các xã triển khai thực hiện Quyết định số 27 năm 2016 của UBND tỉnh Quảng Trị về việc ban hành chính sách hỗ trợ chăn nuôi nông hộ trên địa bàn tỉnh.

Từng bước khai thác tiềm năng đất đỏ ba zan, phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập, cho đến nay xã Trung Sơn, huyện Gio Linh đã trồng được hơn 200 ha hồ tiêu. Thực tế cho thấy đây là 1 loại cây công nghiệp dài ngày phù hợp với đất đai, khí hậu ở đây, đã mang lại thu nhập không nhỏ cho người dân. Tuy nhiên do nhiều nguyên nhân, trong thời gian qua đã có 12 ha bị chết

Thực hiện Nghị quyết số 02-NQ/ HU của Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Cam Lộ khóa XV về nâng cao hiệu quả sản xuất các sản phẩm nông nghiệp hàng hóa có thế mạnh của địa phương, thời gian qua các xã, thị trấn trên địa bàn đã tập trung rà soát, phân loại quỹ đất, quy hoạch các vùng sản xuất nông nghiệp hàng hóa theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và thích ứng với biến đổi khí hậu. Từ vụ đông xuân 2016-2017, huyện Cam Lộ triển khai tổ chức các gói sản xuất đồng bộ, hiệu quả từ đào tạo nghề, tổ chức sản xuất, liên kết ứng dụng khoa học- công nghệ vào sản xuất, chế biến, quảng bá tiêu thụ sản phẩm… hỗ trợ cho nông dân, hướng đến nền sản xuất nông nghiệp sạch, an toàn.

Thời gian qua, các khu dân cư trên địa bàn tỉnh đã chú trọng công tác bảo vệ môi trường, chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu. Nhờ vậy môi trường sống ở làng quê ngày càng trong lành, xanh, sạch, đẹp. Trong số đó, khu dân cư Đạo Đầu (xã Triệu Trung, huyện Triệu Phong) và khu dân cư Mỹ Thủy (xã Hải An, huyện Hải Lăng) được xem là những điểm sáng.

Vùng núi Hướng Hóa (Quảng Trị) có nhiều tiểu vùng khí hậu thích hợp để phát triển nhiều loại cây nông nghiệp, nhất là cây ngắn ngày mang tính đặc sản đem lại hiệu quả kinh tế cao. Nhằm tạo sự phong phú các chủng loại cây trồng, vật nuôi cung cấp cho người tiêu dùng, dựa trên đặc điểm thời tiết, khí hậu, những năm qua, huyện Hướng Hóa đã thực hiện thí điểm một số giống rau mới kết hợp với phương pháp canh tác rau sạch đang dần khẳng định sự thích nghi và cho hiệu quả khá, góp phần làm phong phú thêm tập đoàn cây rau màu trên địa bàn và cung cấp cho thị trường sản phẩm rau sạch.

Đứng trước thực trạng đầy khó khăn và thách thức về giá cả, biến đổi khí hậu cho cây Cà Phê trên địa bàn huyện Hướng Hóa nói chung và người dân xã Hướng Phùng nói riêng. Mười ba hộ dân tại xã Hướng Phùng đã cùng nhau góp vốn và tổ chức Hội Nghị thành lập mới Hợp tác xã Cà phê Công Bằng Sa Mù Quảng Trị vào ngày 13 tháng 1 năm 2015.