Nông thôn mới Quảng Trị

Để giúp nông dân hạn chế được rủi ro trong sản xuất, đồng thời mang lại hiệu quả kinh tế cao, tạo hướng sản xuất bền vững, phù hợp với điều kiện biến đổi khí hậu hiện nay. Vụ Hè Thu 2019 Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị triển khai mô hình sản xuất lạc theo hướng hàng hóa và nâng cao hiệu quả trên đơn vị diện tích, tại Hợp tác xã Quật Xá, xã Cam Thành, huyện Cam Lộ. Đây là một hoạt động trong hợp phần 3 dự án hỗ trợ thực hành nông nghiệp thông minh thích ứng biến đổi khí hậu thuộc dự án cải thiện nông nghiệp có tưới tỉnh Quảng Trị (WB7).

Sau gần 5 năm thi hành Luật Hợp tác xã (HTX) năm 2012 trong lĩnh vực nông nghiệp, các HTX tuy có bước phát triển mạnh mẽ, nhiều hợp tác xã đã mạnh dạn xây dựng hợp tác xã kiểu mới, hoạt động năng động và hiệu quả, đem lại lợi ích cho thành viên. Tuy nhiên bên cạnh đó, rất nhiều các HTX cũng đã bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế cần phải khắc phục.

Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, đặc biệt tình trạng thiếu nước tưới đang ngày càng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất nông nghiệp, tác động không nhỏ đến sự phát triển của cây trồng. Vì vậy, việc chuyển những diện tích đất không chủ động nước tưới sang cây trồng cạn có giá trị kinh tế, có thể nói là giải pháp hợp lý tránh tình trạng bỏ phí đất sản xuất hoặc canh tác kém hiệu quả. Tại hợp tác xã Thượng Phước, xã Triệu Thượng, huyện Triệu Phong, tỉnh Quảng Trị nhiều nông dân đã chủ động mở rộng diện tích trồng đậu xanh trên đất lúa thiếu nước trong vụ Hè Thu, với hình thức sản xuất một vụ lúa - một vụ đậu xanh.

Sau khi chuyển đổi hoạt động theo Luật Hợp tác năm 2012, Hợp tác xã (HTX) Sản xuất kinh doanh - Dịch vụ nông nghiệp Đại An Khê (gọi tắt là HTX Đại An Khê), xã Hải Thượng, huyện Hải Lăng đã có sự đổi mới trong nội dung và phương thức hoạt động, lấy thành viên làm trung tâm. Không chỉ đảm nhận các khâu dịch vụ cơ bản, HTX còn mở thêm một số dịch vụ mới, làm tốt vai trò là “bà đỡ” cho các hộ nông dân liên kết với nhau để chuyển từ sản xuất nhỏ manh mún phát triển thành sản xuất hàng hóa tập trung quy mô lớn, hiệu quả cao.

Một trong những thành công của Hợp tác xã dịch vụ sản xuất cà phê hữu cơ sinh thái Chân Mây Bắc Hướng Hóa (HTX Chân Mây Bắc Hướng Hóa) ở thôn Chênh Vênh, xã Hướng Phùng, huyện Hướng Hóa là đã tập hợp và làm thay đổi được tập quán, tư duy sản xuất của đồng bào dân tộc thiểu số để xây dựng một vùng trồng, chế biến cà phê sạch. Từ cách làm của HTX Chân Mây Bắc Hướng Hóa đã khơi dậy niềm tin về mô hình HTX kiểu mới đang dần hiện hữu để làm thay da, đổi thịt nhiều bản, làng quê hương.

Ngày 23/4/2018, UBND tỉnh có Quyết định số 854/QĐ-UBND về việc phê duyệt danh sách các địa phương chỉ đạo điểm xây dựng nông thôn mới (NTM) kiểu mẫu giai đoạn 2018 - 2020 gồm 8 xã. Để đạt được những kết quả to lớn hơn nữa trong xây dựng NTM, NTM kiểu mẫu, các địa phương cần chú trọng phát huy vai trò của Tổ hợp tác (THT), Hợp tác xã (HTX), bởi HTX tham gia vào Chương trình xây dựng NTM với tư cách là một tác nhân, đồng thời là một chủ thể trong quá trình thực hiện tái cơ cấu nông nghiệp gắn với xây dựng NTM.

Với sự hỗ trợ từ nguồn vốn phát triển sản xuất của Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới của tỉnh, tháng 12/2017, huyện Triệu Phong đã xây dựng mô hình trồng rau an toàn trong nhà lưới tại hợp tác xã Nại Cửu, xã Triệu Đông trên diện tích 1 héc ta. Mô hình này nhận được sự tham gia hưởng ứng của 26 hộ dân và dù trong điều kiện đầu ra còn nhiều khó khăn, người dân vẫn quyết tâm trồng rau sạch.

Thực hiện Kế hoạch 1950/KH- BCĐNTM ngày 15/5/2018 của Ban chỉ đạo các chương trình MTQG giai đoạn 2016-2020 về việc thông tin, tuyên truyền, bồi dưỡng, tập huấn chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới năm 2018, từ ngày 01 đến 02/11/2018 và ngày 06 đến 07/11/2018 Chi cục Phát triển nông thôn đã tổ chức 02 lớp tập huấn, bồi dưỡng cán bộ hợp tác xã nông nghiệp kiểu mới năm 2018.

Hiện nay huyện Gio Linh có 30 hợp tác xã (HTX) nông nghiệp đã thực hiện việc đăng ký lại hoạt động theo Luật HTX năm 2012 với số thành viên là 3.957 người và có 16 HTX nông nghiệp chuyển sang hoạt động theo loại hình tổ hợp tác, 184 tổ hợp tác với 6.967 tổ viên, trong đó có 43 tổ hợp tác được chứng thực. Những năm qua ở huyện Gio Linh đã xuất hiện nhiều mô hình HTX, tổ hợp tác hỗ trợ hiệu quả các hoạt động sản xuất, kinh doanh và nâng cao đời sống của xã viên, hộ xã viên, vươn lên trở thành những tổ chức kinh tế mạnh, khẳng định được uy tín và vị thế trên thương trường.

Kinh tế tập thể mà nòng cốt là hợp tác xã là một bộ phận quan trọng trong nền kinh tế quốc dân, có vị trí, vai trò hết sức quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, tái cơ cấu kinh tế nông nghiệp, đặc biệt là trong xây dựng nông thôn mới

Sau khi hạt tiêu Quảng Trị đã được công bố Chỉ dẫn địa lý, Hội Sản xuất và kinh doanh hồ tiêu Quảng Trị đã lần lượt ký kết biên bản ghi nhớ hợp tác kinh doanh với 3 doanh nghiệp và 1 HTX trong và ngoài tỉnh gồm: Công ty TNHH Thương mại Kết nối 3H (Hà Nội), Hợp tác xã Nông nghiệp Số - Sàn giao dịch Bắc miền Trung (Hà Nội), Công ty Cổ phần Xây dựng và Thương mại Phúc Hà (Hà Nội) và Công ty cổ phần Tổng công ty Thương mại Quảng Trị (SEPON GROUP).

Sáng 17/1/2017, tại huyện Sa Pa, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phối hợp với UBND tỉnh Lào Cai tổ chức Hội nghị phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trong các hợp tác xã nông nghiệp

Sau khi Luật Hợp tác xã năm 2012 được ban hành, Hợp tác xã nông nghiệp (HTXNN) Cam An, huyện Cam Lộ đã có nhiều đột phá trong chuyển đổi phương thức hoạt động, xây dựng nhiều giải pháp phù hợp, giúp thành viên và nông dân trên địa bàn khắc phục khó khăn, phát triển kinh tế gia đình. Qua đó, động viên, khích lệ các thành viên HTX tích cực tham gia xây dựng nông thôn mới, góp phần vào việc thúc đẩy kinh tế - xã hội của địa phương phát triển.

Thời gian qua, huyện Hải Lăng là địa phương đầu tiên trong tỉnh sản xuất rau, quả sạch theo phương thức thủy canh hồi lưu kết hợp hữu cơ trong nhà kính, đảm bảo chất lượng an toàn và cho năng suất cao. Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp công nghệ cao Nguyên Khang - Hải Lăng garden Trần Đới cho biết, hiện nay, HTX đang trồng rau xà lách và dưa lưới, sau đó tiếp tục mở rộng để trồng các loại rau khác và cà chua để cung ứng cho thị trường.

Hình thức tổ chức sản xuất là một trong những tiêu chí quan trọng trong 19 tiêu chí xây dựng nông thôn mới (NTM). Chính sự phát triển đồng bộ, hiệu quả của các hợp tác xã (HTX) đã thúc đẩy quá trình xây dựng NTM tại xã Vĩnh Thủy (Vĩnh Linh), góp phần đưa địa phương sớm về đích trong xây dựng NTM.

Sau khi Luật Hợp tác xã năm 2012 ra đời, tỉnh Quảng Trị đã chỉ đạo các địa phương tiến hành rà soát, đánh giá tình hình hoạt động của các hợp tác xã nông nghiệp trên địa bàn toàn tỉnh và tuyên truyền phổ biến Luật HTX năm 2012 đến tận thành viên HTX, làm cơ sở xây dựng phương án, lộ trình đăng ký lại hoạt động của các hợp lý. Theo đó, Sở Nông nghiệp và PTNT đã hướng dẫn cụ thể các huyện, thành phố, thị xã tổ chức, đăng ký lại hoạt động của các hợp tác xã nông nghiệp theo đúng Luật hợp tác xã năm 2012.

Từ ngày 17 tháng 10 đến ngày 17 tháng 11 năm 2016, Chi cục Phát triển nông thôn tổ chức các lớp tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ hợp tác xã nông nghiệp tại 04 huyện Hải Lăng, Triệu Phong, Gio Linh, Vĩnh Linh

Đứng trước thực trạng đầy khó khăn và thách thức về giá cả, biến đổi khí hậu cho cây Cà Phê trên địa bàn huyện Hướng Hóa nói chung và người dân xã Hướng Phùng nói riêng. Mười ba hộ dân tại xã Hướng Phùng đã cùng nhau góp vốn và tổ chức Hội Nghị thành lập mới Hợp tác xã Cà phê Công Bằng Sa Mù Quảng Trị vào ngày 13 tháng 1 năm 2015.

HTX Thượng Xá thuộc xã Hải Thượng, huyện Hải Lăng, tỉnh Quảng Trị được thành lập từ năm 1977, qua gần 40 năm hình thành và phát triển HTX, đã có nhiều tiến bộ tích cực, mặt bằng kinh tế hộ xã viên phát triển, bộ mặt nông thôn từng ngày được thay đổi, hệ thống cơ sở hạ tầng ở nông thôn, kiên cố hóa kênh mương, đường giao thông nội đồng được đầu tư đồng bộ, các dịch vụ đầu vào, đầu ra của Hợp tác xã phục vụ cho xã viên phát triển sản xuất ngày càng được nâng cao và tạo được niềm tin của xã viên và người lao động khi tham gia vào Hợp tác xã

Thực hiện tiến trình đổi mới và hội nhập kinh tế, thời gian qua hầu hết các hợp tác xã (HTX) trên địa bàn huyện Cam Lộ (Quảng Trị) đã thực hiện chuyển đổi sang mô hình HTX kiểu mới. Nhờ vậy, các HTX đã phát huy được vai trò tự chủ trong quá trình tổ chức sản xuất, kinh doanh và dịch vụ, tạo nên những chuyển biến tích cực. Số lượng và chất lượng các dịch vụ cung cấp của HTX từng bước nâng lên, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao cho xã viên, góp phần tích cực vào quá trình triển khai chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới (NTM) tại các địa phương.

So với một số địa phương trong tỉnh Quảng Trị thì nhiều Hợp tác xã ( HTX) ở huyện Vĩnh Linh có bề dày hoạt động và thành tích đáng kể, đóng góp nhiều cho sự phát triển kinh tế xã hội của địa phương, đẩy nhanh công cuộc xóa đói giảm nghèo và xây dựng nông thôn mới ở nơi đây.

Ngày 27/12 Ban Kinh tế Trung ương phối hợp với Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Liên minh Hợp tác xã Việt Nam tổ chức hội thảo với chủ đề “Đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong tiến trình tái cơ cấu nền kinh tế”.