Nhiều khó khăn trong xây dựng nông thôn mới ở Vĩnh Linh

Tính đến thời điểm này, huyện Vĩnh Linh tiếp tục duy trì 12 xã đạt chuẩn nông thôn mới (NTM) trên địa bàn. Dự kiến đến cuối năm 2021 sẽ có thêm 1 xã Vĩnh Hà đạt chuẩn NTM, xã Vĩnh Khê đạt 15/19 tiêu chí và xã Vĩnh Ô đạt 10/19 tiêu chí xây dựng NTM. Chương trình xây dựng NTM đã đem lại sự đổi thay ở các vùng nông thôn trên địa bàn. Đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân từng bước được nâng cao; hạ tầng thiết yếu được quan tâm đầu tư xây dựng.
 
Cùng với đó, sự nghiệp văn hóa, xã hội có nhiều tiến bộ, giáo dục - đào tạo, công tác y tế, chăm sóc sức khỏe cho Nhân dân được quan tâm. 100% xã, thị trấn đạt chuẩn quốc gia về y tế giai đoạn 2010-2020. Cảnh quan nông thôn ngày càng khởi sắc, địa phương đã duy trì được các hoạt động như “Ngày chủ nhật xanh”, “Đoạn đường ông cháu cùng chăm”, “Đường hoa yêu thương”… Tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn đảm bảo ổn định.
 
Để tiếp tục phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân, năm 2021 huyện Vĩnh Linh đã thực hiện mô hình sản xuất lúa theo hướng hữu cơ với quy mô trên 58 ha. Tập trung chỉ đạo ưu tiên các chính sách để hỗ trợ cho phát triển sản xuất trên địa bàn, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất hàng hóa. Việc sản xuất được chú trọng theo hướng đầu tư thâm canh, sử dụng các loại giống mới chất lượng, áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất để tăng năng suất, đảm bảo cung ứng đủ lương thực cho người dân.
 
Bên cạnh đó, huyện đã tập trung chỉ đạo sản xuất theo hướng liên kết và đảm bảo chất lượng an toàn thực phẩm, tìm kiếm và mở rộng thị trường tiêu thụ, xây dựng nhiều mô hình phát triển kinh tế với những loại cây, con có giá trị kinh tế cao như các mô hình chăn nuôi bò tập trung xa khu dân cư, nuôi tôm công nghệ cao 2 giai đoạn, chăn nuôi gà an toàn sinh học…
 
Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện chương trình xây dựng NTM tại huyện Vĩnh Linh vẫn còn một số vướng mắc, khó khăn. Đó là tiêu chí huyện NTM còn đạt thấp, đến thời điểm này, địa phương mới đạt 5/9 tiêu chí huyện NTM gồm thủy lợi, điện, sản xuất, an ninh- trật tự xã hội và tiêu chí Ban chỉ đạo xây dựng NTM. Công tác quy hoạch còn thiếu chặt chẽ, chưa có quy hoạch vùng huyện; chưa có trung tâm văn hóa thể thao huyện; tỉ lệ trường THPT đạt chuẩn thấp.
 
Hệ thống xử lý nước thải tại các thị trấn chưa được đầu tư xây dựng; việc thu gom, xử lý rác thải một số xã chưa đảm bảo. Việc lồng ghép và huy động các nguồn lực chưa được phát huy tối đa, đặc biệt là sự tham gia đóng góp của các doanh nghiệp vào xây dựng NTM còn ít. Nguồn lực đầu tư cho xây dựng NTM còn khó khăn, nhất là nguồn lực đầu tư dành cho nhóm tiêu chí hạ tầng kinh tế- xã hội.
 
Hiện nay, do chưa có cơ chế, chính sách hỗ trợ thực hiện các tiêu chí huyện NTM đối với huyện đăng ký đạt chuẩn NTM giai đoạn 2021-2025; các bộ tiêu chí quy định trong thực hiện xây dựng NTM cũng như nguồn vốn hỗ trợ từ chương trình chưa được ban hành nên huyện Vĩnh Linh còn gặp khó khăn trong việc xác định, huy động, lồng ghép các nguồn lực đầu tư và triển khai thực hiện. Các xã chưa đạt chuẩn NTM trên địa bàn là xã miền núi, tỉ lệ hộ nghèo còn cao, thu nhập bình quân đầu người thấp, phương thức sản xuất còn nhỏ lẻ, manh mún. Một số tiêu chí NTM chỉ đạt ở mức tiệm cận, các tiêu chí chưa đạt chuẩn cần nguồn lực đầu tư lớn, trong khi nguồn vốn từ chương trình xây dựng NTM chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế.
 
Một số xã đạt chuẩn NTM có dấu hiệu chững lại, chỉ đạo thiếu quyết liệt, dẫn đến chất lượng một số tiêu chí xây dựng NTM chưa được nâng cao; phong trào thi đua, chỉnh trang nông thôn chưa được thực hiện thường xuyên. Công tác lập kế hoạch, tổng hợp, thống kê, báo cáo số liệu xây dựng NTM hằng năm ở một số xã, thôn còn hạn chế. Sự phối hợp giữa các ngành, cơ quan, đơn vị trong xây dựng NTM còn thiếu đồng bộ. Công tác kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các địa phương chưa thường xuyên…Việc thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM còn gặp khó khăn do hoạt động chăn nuôi nhỏ lẻ, tự phát trong khu dân cư.
 
Năm 2022, huyện Vĩnh Linh phấn đấu hoàn thiện đạt chuẩn tiêu chí quy hoạch và giao thông trong bộ tiêu chí huyện NTM. Duy trì nâng cao chất lượng tiêu chí đối với các xã đã được công nhận xã đạt chuẩn NTM, phấn đấu có 2-3 xã đạt NTM nâng cao. Để đạt mục tiêu đề ra, địa phương sẽ huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị tham gia vào xây dựng NTM. Đồng thời tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, phát huy vai trò của MTTQ và các tổ chức đoàn thể, Nhân dân trong việc tham gia thực hiện chương trình xây dựng NTM. Các địa phương đã đạt chuẩn NTM giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí theo hướng bền vững, đồng thời phấn đấu xây dựng NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu.
 
Chỉ đạo, hướng dẫn xã Vĩnh Khê hoàn thiện tiêu chí NTM chưa đạt chuẩn; các xã Vĩnh Giang, Kim Thạch, Vĩnh Thủy hoàn thiện các tiêu chí đạt chuẩn NTM nâng cao. Đồng thời lập danh sách các sản phẩm đăng ký tham gia chương trình OCOP, tổ chức hỗ trợ và tư vấn cho các chủ thể hoàn thiện sản phẩm. Địa phương cũng tiếp tục thực hiện truyền thông nâng cao nhận thức về chương trình OCOP đến các ngành, địa phương, chủ thể sản xuất và người dân. Hoàn thiện, nâng cấp các sản phẩm thế mạnh hiện có trong ngành nông nghiệp của huyện như hồ tiêu, ném, thanh long ruột đỏ, đậu xanh, khoai môn, gạo hữu cơ, tinh bột nghệ, tinh bột sắn dây…
 
Cùng với sự nỗ lực của địa phương, huyện Vĩnh Linh đề nghị cấp trên sớm phân bổ nguồn vốn và ban hành đồng bộ các văn bản quy định, hướng dẫn thực hiện các tiêu chí NTM giai đoạn 2021-2025, cũng như ban hành các cơ chế, chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho địa phương tổ chức triển khai thực hiện. Đề nghị tỉnh phân bổ vốn và có văn bản hướng dẫn cho các xã rà soát, điều chỉnh, bổ sung đồ án quy hoạch và đề án xây dựng NTM, NTM nâng cao giai đoạn 2021 - 2025 và định hướng đến năm 2030.