Nông thôn mới Quảng Trị

Thực hiện Quyết định số 490 của Thủ tướng Chính phủ về Chương trình mỗi xã một sản phẩm giai đoạn 2018-2020, với các chính sách hỗ trợ của tỉnh và các ngành chức năng, thời gian qua các địa phương đã du nhập một số loại cây trồng mới phù hợp đưa vào sản xuất, tạo ra sản phẩm đặc trưng

Để giúp nông dân hạn chế được rủi ro trong sản xuất, đồng thời mang lại hiệu quả kinh tế cao, tạo hướng sản xuất bền vững, phù hợp với điều kiện biến đổi khí hậu hiện nay. Vụ Hè Thu 2019 Trung tâm Khuyến nông tỉnh Quảng Trị triển khai mô hình sản xuất lạc theo hướng hàng hóa và nâng cao hiệu quả trên đơn vị diện tích, tại Hợp tác xã Quật Xá, xã Cam Thành, huyện Cam Lộ. Đây là một hoạt động trong hợp phần 3 dự án hỗ trợ thực hành nông nghiệp thông minh thích ứng biến đổi khí hậu thuộc dự án cải thiện nông nghiệp có tưới tỉnh Quảng Trị (WB7).

Là vùng sản xuất lúa gạo trọng điểm của tỉnh, mỗi năm toàn huyện Hải Lăng gieo trồng trên 13.000 ha lúa. Để nâng cao năng suất, chất lượng lúa gạo, huyện Hải Lăng đã đề ra nhiều giải pháp đồng bộ. Một trong những giải pháp phát huy hiệu quả cao đó là khảo nghiệm, thử nghiệm các giống lúa mới phù hợp vào sản xuất thay thế cho các bộ giống cũ đã thoái hóa.

Nhà ở dân cư là một trong những tiêu chí quan trọng góp phần tạo diện mạo nông thôn thêm khang trang, đổi mới. Trong các năm qua, cấp ủy, chính quyền các địa phương đã tích cực tuyên truyền vận động bà con nông dân tự đầu tư cải tạo nhà ở đảm bảo theo quy định của Bộ tiêu chí nông thôn mới. Nhiều hộ gia đình ở các địa phương đã chủ động đầu tư chỉnh trang, sửa chữa nhà ở, xây mới các công trình vệ sinh và chuồng trại chăn nuôi đảm bảo hợp vệ sinh, tạo cảnh quan sạch đẹp phù hợp với kiến trúc nhà ở nông thôn.

Hình thức chăn nuôi theo chuỗi giá trị có thể giúp các thành phần tham gia chia sẻ quyền lợi và trách nhiệm với nhau, đảm bảo cho việc điều tiết cung cầu thị trường, truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Đây cũng là giải pháp phù hợp với xu thế và định hướng tái cơ cấu ngành chăn nuôi, theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.

Hình thức chăn nuôi theo chuỗi giá trị có thể giúp các thành phần tham gia chia sẻ quyền lợi và trách nhiệm với nhau, đảm bảo cho việc điều tiết cung cầu thị trường, truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Đây cũng là giải pháp phù hợp với xu thế và định hướng tái cơ cấu ngành chăn nuôi, theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và phát triển bền vững.

Mục tiêu cốt lõi và xuyên suốt của chương trình xây dựng nông thôn mới là nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân. Để đạt được mục tiêu đến năm 2020, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn tăng ít nhất gấp 1,8 lần so với năm 2015, bên cạnh những chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp, nông thôn của tỉnh Quảng Trị thì hỗ trợ lãi suất vốn vay theo Quyết định số 21/2015/QĐ-UBND ngày 14/9/2015 của UBND tỉnh được xem là chính sách cần thiết và phù hợp với nhu cầu của người dân.

Sau sự cố môi trường biển ảnh hưởng đến các xã, thị trấn vùng biển, việc chuyển đổi sản xuất, đưa các giống cây, trồng con nuôi mới phù hợp với điều kiện của các địa phương ven biển nhằn phát triển sinh kế cho ngư dân là rất cần thiết. Năm 2017, được sự hỗ trợ của Huyện Đoàn phối hợp với Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Vĩnh Linh, Anh Nguyễn Hữu Giáp thôn Tân Mạch, xã Vĩnh Thái đã mạnh dạn tiếp nhận mô hình con nuôi mới đó là vịt biển. Đây là mô hình nuôi vịt biển đầu tiên của tỉnh Quảng Trị.

Xác định thôn Quật Xá, xã Cam Thành, huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị là vùng trọng điểm trồng cây lạc, nơi đây điều kiện tự nhiên, khí hậu và thời tiết phù hợp với phát triển của cây lạc, mang lại nguồn thu nhập chính cho người nông dân. Để đẩy mạnh phát triển kinh tế từ nông nghiệp sạch, Hội Nông dân xã Cam Thành tích cực hỗ trợ bà con ứng dụng khoa học kỹ thuật vào trồng lạc mang lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần trong công tác giảm nghèo và thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia về xây dựng nông thôn mới.

Với sự cần cù, chịu khó học hỏi, những năm qua, ông Phan Văn Lâm ở khu vực 1, thôn Nhan Biều, xã Triệu Thượng, huyện Triệu Phong đã khai thác có hiệu quả tiềm năng, lợi thế vùng gò đồi để đầu tư những giống cây trồng, vật nuôi phù hợp. Với thu nhập bình quân 300 triệu đồng/năm, hiện nay ông Lâm là một trong những nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi ở địa phương.

Vốn được đào tạo chuyên ngành ở Trường đại học và sau nhiều lần được tham gia học tập, nghiên cứu, tiếp nhận quy trình công nghệ trong và ngoài nước, nắm được nhiều kiến thức nhưng để có những chế phẩm vi sinh phù hợp với điều kiện ở Quảng Trị, thời gian qua, đội ngũ cán bộ, nhân viên Phòng công nghệ sinh học, Trung tâm ứng dụng tiến bộ KH&CN Quảng Trị phải bỏ ra nhiều công sức để thử nghiệm

Nét nổi bật là công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn đã phù hợp với nhu cầu thực tế, gắn với quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, định hướng phát triển sản xuất, kinh doanh, quy hoạch xây dựng NTM ở các địa phương.

Nuôi gà trên cát là hình thức chăn nuôi được người dân vùng biển thực hiện từ lâu đời bởi rất phù hợp và hiệu quả kinh tế cao. Tuy nhiên, trước đây người dân vùng biển chỉ chú trọng phát triển nghề biển mà ít quan tâm phát triển nông nghiệp nên mô hình chăn nuôi này ít phát triển, người dân chỉ chăn nuôi đủ làm thực phẩm chứ không phát triển thành sản xuất hàng hóa tạo nguồn thu nhập. Từ lúc xảy ra sự cố ô nhiễm môi trường biển, người dân các xã ven biển chuyển đổi sinh kế, trong đó có phát triển nông nghiệp thì mô hình chăn nuôi gà thả vườn trên cát tỏ ra hiệu quả hơn bởi kỹ thuật nuôi đơn giản và sản phẩm thịt gà hơi dễ tiêu thụ lại bán được giá nên mang lại thu nhập khá ổn định cho người dân.

Từng bước khai thác tiềm năng đất đỏ ba zan, phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập, cho đến nay xã Trung Sơn, huyện Gio Linh đã trồng được hơn 200 ha hồ tiêu. Thực tế cho thấy đây là 1 loại cây công nghiệp dài ngày phù hợp với đất đai, khí hậu ở đây, đã mang lại thu nhập không nhỏ cho người dân. Tuy nhiên do nhiều nguyên nhân, trong thời gian qua đã có 12 ha bị chết

Sau khi Luật Hợp tác xã năm 2012 được ban hành, Hợp tác xã nông nghiệp (HTXNN) Cam An, huyện Cam Lộ đã có nhiều đột phá trong chuyển đổi phương thức hoạt động, xây dựng nhiều giải pháp phù hợp, giúp thành viên và nông dân trên địa bàn khắc phục khó khăn, phát triển kinh tế gia đình. Qua đó, động viên, khích lệ các thành viên HTX tích cực tham gia xây dựng nông thôn mới, góp phần vào việc thúc đẩy kinh tế - xã hội của địa phương phát triển.

Với sự hỗ trợ của các cấp, các ngành, từ sau sự cố môi trường biển xảy ra, xã Triệu Vân, huyện Triệu Phong đã triển khai đồng bộ các giải pháp 1 cách quyết liệt và kịp thời nên đến nay người dân ở đây không chỉ vượt qua khó khăn trước mắt mà đã xây dựng được nhiều mô hình mang lại hiệu quả bước đầu khá cao, tạo sinh kế bền vững phù hợp trên vùng đất cát

Nhận thấy các tiêu chí phù hợp với nhiều tiêu chí của chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), Hội LHPN Việt Nam đã lấy cuộc vận động xây dựng “Gia đình 5 không, 3 sạch” làm nòng cốt nhằm thực hiện chương trình xây dựng NTM. Sau một thời gian triển khai thực hiện, cuộc vận động đãlan tỏa từ mỗi gia đình đến các thôn xóm, từ thành thịđến nông thôn, từ miền xuôi lên miền núi, tạo nên một môi trường xanh-sạch- đẹp, góp phần xây dựng NTM ở các địa phương.

Không chỉ gắn bó với CNVCLĐ, nhiều năm nay LĐLĐ tỉnh Quảng Trị phối hợp chặt chẽ với Sở NNPTNT tỉnh thực hiện nhiều chương trình về nông nghiệp và kinh tế nông thôn thiết thực. Từ hướng dẫn nông dân trồng trọt, chăn nuôi hiệu quả, đến hỗ trợ các loại cây trồng phù hợp, xây dựng nông thôn mới... đem lại nhiều kết quả đáng khích lệ.

Thực tiễn sau 5 năm xây dựng nông thôn mới cho thấy đã đến lúc cần rà soát hệ thống chính sách liên quan để sửa đổi những điểm chồng chéo, chưa phù hợp; bổ sung, hoàn thiện, ban hành chính sách mới, tạo cơ sở pháp lý cho việc xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn tới.

Để thực hiện có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, những năm qua, xã Tân Hợp, huyện Hướng Hóa (Quảng Trị) nỗ lực bằng nhiều cách làm phù hợp, thiết thực, huy động đông đảo các tầng lớp nhân dân tích cực hưởng ứng, tham gia. Một trong những cách làm hiệu quả trong xây dựng nông thôn mới ở xã Tân Hợp đó là địa phương đã phát huy cao vai trò của cấp ủy đảng, chính quyền trong việc chỉ đạo, điều hành thực hiện các chỉ tiêu đề ra để phấn đấu. Bên cạnh đó, nêu cao tinh thần gương mẫu đi đầu của đảng viên ở cơ sở trong mọi việc, nhất là xây dựng đời sống mới.

Sau khi xã Thuận (Hướng Hóa) được tỉnh Quảng Trị chọn là 1 trong 8 xã triển khai thí điểm xây dựng nông thôn mới (NTM) vào năm 2010, Đảng uỷ xã Thuận đã ban hành Nghị quyết số 02 về “Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy đảng trong thực hiện xây dựng NTM giai đoạn 2011-2015, định hướng đến năm 2020”, đề ra mục tiêu, nhiệm vụ và phương châm thực hiện cụ thể, phù hợp với tình hình thực tiễn ở địa phương, phấn đấu trở thành xã đạt chuẩn NTM. Đến nay, xã Thuận đạt được 11/19 tiêu chí trong xây dựng NTM, trong đó, nổi bật là các tiêu chí về giáo dục, y tế, nhà ở, an ninh, trật tự xã hội... Những thành quả đạt được của xã Thuận trong xây dựng NTM rất đáng ghi nhận, bởi đây là một xã biên giới, với 638 hộ, 2.896 khẩu, trong đó đồng bào dân tộc Vân Kiều, Pa Kô chiếm hơn 75%, với xuất phát điểm thấp về kinh tế, đời sống nhân dân còn gặp nhiều khó khăn.

Xây dựng nông thôn mới (NTM) là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước nhằm làm thay đổi bộ mặt của nông thôn phù hợp với thời kỳ CNH, HĐH nông nghiệp, nông thôn. Để thực hiện thành công chương trình xây dựng NTM thì nông dân đóng vai trò rất quan trọng. Phát huy vai trò chủ thể của mình, thời gian qua, nông dân trên địa bàn tỉnh đã góp phần tích cực vào việc thực hiện chương trình xây dựng NTM, từ đó làm nên bộ mặt mới, diện mạo mới cho các làng quê.

Để thu hút và tập trung mọi nguồn lực đầu tư, lựa chọn ứng dụng tiến bộ về khoa học và công nghệ (KH&CN) phù hợp với thực tiễn sản xuất và đời sống, được sự hỗ trợ của các cấp, các ngành, đến nay, thôn Bắc Bình, xã Cam Tuyền, huyện Cam Lộ (Quảng Trị) đã xây dựng thành công dự án “Thôn ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ”, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị và hiệu quả phát triển kinh tế- xã hội của địa phương, xây dựng nông thôn mới. Bằng phương pháp tổng hợp, phân tích lợi thế so sánh trên từng lĩnh vực của đời sống kinh tế- xã hội, từ đó lựa chọn, xác định đầu tư ứng dụng những tiến bộ KH&CN phù hợp, dự án đã xây dựng các mô hình phát triển cụ thể để so sánh với đối chứng thực trạng canh tác cũ của bà con nông dân, làm cơ sở để đánh giá, chỉ đạo nhân rộng các mô hình hiệu quả cao trên địa bàn huyện trong những năm tiếp theo.

Hiện nay, công tác quy hoạch lại đồng ruộng, dồn điền đổi thửa để tổ chức lại sản xuất theo cánh đồng mẫu lớn đang được các địa phương trên địa bàn huyện Cam Lộ triển khai thực hiện. Đây là chủ trương lớn, đòi hỏi cấp ủy, chính quyền các cấp phải có cách làm, bước đi phù hợp để huy động nguồn lực cũng như sự đồng tình ủng hộ từ phía người dân. Tại xã Cam Thủy, địa phương được tỉnh Quảng Trị chọn thực hiện thí điểm Chương trình xây dựng NTM và đang phấn đấu về đích cuối năm 2015 này, công tác quy hoạch đồng ruộng, dồn điền đổi thửa đạt được nhiều kết quả.

Sau 3 năm triển khai thực hiện, phong trào xây dựng nông thôn mới (NTM) trên địa bàn tỉnh Quảng Trị với đã đạt được những kết quả thiết thực, xuất hiện nhiều cách làm hay, mô hình sản xuất có hiệu quả phù hợp với từng địa phương. Diện mạo của khu vực nông thôn đã có sự khởi sắc.

Nhiều địa phương đang có những cách xây dựng NTM sáng tạo, phù hợp với thực tiễn cuộc sống và hơn hết là huy động được sức mạnh của cả cộng đồng trong phong trào này. Hội thảo “Huy động cộng đồng phát triển NTM” do Viện Chính sách và Chiến lược phát triển Nông nghiệp nông thôn (IPSARD) tổ chức ngày 11/12 đã khẳng định điều đó.