Phát huy quy chế dân chủ trong xây dựng nông thôn mới ở Quảng Trị

      Đối với các địa phương, việc triển khai Quy chế dân chủ được gắn với các hoạt động như thông tin tuyên truyền về quy hoạch, xây dựng đề án, triển khai các hạng mục liên quan đến xây dựng nông thôn mới. Các địa phương đều đưa phương châm coi cộng đồng dân cư là chủ thể nhằm phát huy dân chủ, huy động nguồn lực, giữ vai trò nòng cốt trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới.
      Chính nhờ công tác tuyên truyền, vận động, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị - xã hội nên nhiều địa phương đã làm tốt công tác huy động nguồn lực đầu tư cho xây dựng nông thôn mới. Ngoài các nguồn vốn từ ngân sách nhà nước, vốn từ các chương trình mục tiêu quốc gia và chương trình, dự án hỗ trợ có mục tiêu đang triển khai tại tỉnh, vốn trực tiếp của Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng Nông thôn mới, vốn tín dụng, vốn từ các doanh nghiệp, các HTX... thì UBND các cấp tùy theo từng nội dung, dự án, công trình vận động người dân tham gia đóng góp xây dựng cơ sở hạ tầng của địa phương bằng các hình thức phù hợp, trên cơ sở phát huy dân chủ để người dân bàn bạc, tự nguyện đóng góp... Đã xuất hiện nhiều hình thức huy động nguồn lực có hiệu quả trong xây dựng nông thôn mới như phong trào hiến đất, hiến công, hiến cây “Làm giàu cho mình, làm giàu cho quê hương”, đóng góp của con em xa quê, vận động doanh nghiệp hỗ trợ, xây dựng quỹ “Xây dựng nông thôn mới”.
      Các cấp ủy Đảng, chính quyền ở các địa phương triển khai sâu rộng và được sự hưởng ứng, phối hợp tích cực của các đoàn thể chính trị - xã hội, các tầng lớp nhân dân. Các ban, ngành, đoàn thể ở địa phương đã cụ thể hóa Chương trình hoạt động, phù hợp với tình hình thực tế của địa phương. MTTQ với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư” gắn với xây dựng nông thôn mới, vận động nhân dân hiến đất, hiến công làm đường giao thông (như Hải Lăng đã vận động nhân dân hiến 129.897 m² đất các loại, 19.800 ngày công phát quang, mở rộng đường; xã Tân Long huy động nhân dân hiến 6.721m² đất, nhân dân đóng góp 360 triệu đồng làm đường giao thông; xã Triệu Thượng nhân dân hiến 61.421m² đất, 200 ngày công; xã Vĩnh Long đã huy động được nhân dân đóng góp trong 3 năm là 3.133.068.000 đồng đầu tư xây dựng cơ bản, xã Cam An huy động nhân dân hiến 8.100m² và 5.449 cây các loại …). Hội nông dân với phong trào toàn dân hưởng ứng tích cực dồn điền, đổi thửa, cải tạo vườn tạp, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật thông qua các lớp tập huấn, dạy nghề, phát triển mô hình sản xuất, chăn nuôi, mang lại hiệu quả kinh tế cao (mô hình trông cam k4 ở Hải Phú, nuôi bò lai bán thâm canh ở Hải Thọ, mô hình cá lồng ở Hải Tân, nuôi hươu lấy nhung ở Gio Phong, nuôi cá đối nước lợ ở Trung Giang, mô hình cây dược liệu ở Cam Thủy, Cam Lộ …). Hội phụ nữ với phong trào “5 không 3 sạch chung tay xây dựng nông thôn mới”, phát động phong trào “Làm theo lời Bác, thực hành tiết kiệm, giúp nhau thoát nghèo bền vững”. Hội Cựu chiến binh đi vào vận động hội viên phát huy truyền thống, tham gia tích cực vào các phong trào phát triển kinh tế, giữ gìn an ninh-chính trị, trật tự an toàn xã hội, làm nòng cốt trong phong trào bảo vệ an ninh Tổ quốc. Đoàn thanh niên với phong trào thanh niên tình nguyện ở những vùng khó khăn và chung tay thắp sáng đường quê (như xã Hướng Phùng, huyện Hướng Hóa).                                                  
      Việc thực hiện Quy chế dân chủ trong xây dựng nông thôn mới được UBND các huyện thực hiện nghiêm túc, đã triển khai các văn bản, các quy định của Chính phủ và UBND tỉnh, Nghị quyết của HĐND các cấp sâu sát về tận cơ sở, quán triệt các xã trên địa bàn tuân thủ, đảm bảo nguyên tắc “dân biết, dân bàn”, việc bầu chọn người tham gia vào Ban chỉ đạo ở cấp xã, Ban phát triển thôn, Ban giám sát đầu tư của cộng đồng được thực hiện thông qua hội nghị nhân dân trong thôn và được UBND xã phê chuẩn theo quy định. Công tác tuyên truyền, phổ biến được chú trọng ngay từ ban đầu lập đồ án quy hoạch và đề án xây dựng nông thôn mới nên đã nhận được sự đồng tình, hưởng ứng và tham gia ý kiến đóng góp của nhân dân; Công tác quy hoạch nông thôn mới, xây dựng Đề án phát triển nông thôn mới, lựa chọn các công trình và hình thức tổ chức xây dựng đều được các xã tổ chức lấy ý kiến của cộng đồng dân cư từ thôn, xóm, đây là điều kiện bắt buộc trước khi trình cấp có thẩm quyền phê duyệt. Các công trình, dự án do huyện, tỉnh quản lý có liên quan đến xây dựng nông thôn mới đều được chủ đầu tư thông báo đến UBND, UBMT và các đoàn thể chính trị - xã hội trên địa bàn trước khi triển khai thực hiện. Các chính sách về huy động nguồn lực như xây dựng cơ sở hạ tầng, nhà văn hóa, khu thể thao, đường giao thông, kênh mương thủy lợi, theo quy định của Chính Phủ, của HĐND tỉnh đều được thông báo cho nhân dân và các khu dân cư để chủ động trong việc cân đối nguồn lực trước khi đề xuất hỗ trợ xây dựng; Việc đánh giá các tiêu chí được cộng đồng  thông qua theo quy định, việc công nhận chuẩn văn hóa nông thôn mới và các lĩnh vực đều được nhân dân bàn bạc trước khi đề xuất v.v…
      Nhìn chung, việc thực hiện Quy chế dân chủ trong xây dựng nông thôn mới được các địa phương thực hiện nghiêm túc, nhân dân phát huy quyền làm chủ của mình qua nhiều hình thức, được tham gia bàn bạc, thảo luận và quyết định những vấn đề quan trọng trong quá trình xây dựng nông thôn mới, những thắc mắc, khiếu nại cơ bản đều được giải quyết kịp thời ở cơ sở nên không có đơn thư khiếu nại vượt cấp, tinh thần đoàn kết, chung sức của cộng đồng nhân dân được phát huy. Từ đó việc huy động nguồn lực trong nhân dân được thuận lợi, việc triển khai các công trình xây dựng, chỉnh trang nông thôn không ngừng được mở rộng và nâng cao chất lượng, hiệu quả góp phần xây dựng quê hương ngày càng văn minh, giàu đẹp.