Đây là hoạt động thường niên nhằm đánh giá lại hoạt động của hệ thống Văn phòng Điều phối nông thôn mới các cấp năm 2015 và triển khai kế hoạch năm 2016. Sau hơn 2 năm kiện toàn bộ máy VPĐP các cấp theo Quyết định số
1996/QĐ-TTg ngày 4/11/2014 của Thủ tướng Chính phủ, hội nghị lần này tập trung hơn 350 đại biểu từ VPĐP NTM các tỉnh và một số huyện trên cả nước.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Đ/c Nguyễn Minh Tiến - Cục trưởng, Chánh văn phòng VPĐP NTM Trung Ương nêu rõ lý do, mục đích và một số vấn đề Hội nghị cần thảo luận như:
1) Hoàn thiện cơ cấu tổ chức của VPĐP cấp tỉnh, xây dựng VPĐP cấp huyện;2) Thách thức đối với các VPĐP trong bối cảnh cả nước chỉ còn hai Chương trình MTQG (Nông thôn mới và Giảm nghèo bền vững);3) Trước đòi hỏi của hội nhập, yêu cầu tăng cường sản xuất nông nghiệp gắn với thị trường, vai trò của các VPĐP, năng lực cán bộ cơ sở...4) Mục tiêu của Chương trình nông thôn mới 2016-2020 và vấn đề “Bệnh thành tích”, “Nợ xây dựng cơ bản”...Các đại biểu đã nghe Phó Cục trưởng, Phó Chánh Văn phòng NTM Trung Ương Trần Văn Môn báo cáo tổng kết hoạt động VPĐP toàn quốc năm 2015. Theo đó, VPĐP NTM các cấp đã thể hiện thành công vai trò đầu mối và tham mưu lên Lãnh đạo BCĐ NTM, đảm bảo các kế hoạch, chỉ đạo về NTM đi đúng chủ trương - chính sách của Đảng - Nhà nước, hợp lòng dân, góp phần to lớn đến thành công của chương trình. Đây cũng là cầu kết nối, điểm hội tụ vai trò - chức năng chung của các Sở/Ban/Ngành/đơn vị có liên quan tới NTM.
Theo số liệu báo cáo tại Hội nghị của VPĐP NTM T.Ư, đến nay cả nước có 1.751 xã, 17 đơn vị cấp huyện được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn NTM và một số đơn vị cấp huyện đang trong quá trình hoàn thiện hồ sơ, thủ tục trình Thủ tướng công nhận.
Ông Nguyễn Minh Tiến nhấn mạnh: “Về cơ bản chúng ta không chỉ đạt được mục tiêu của chương trình về số xã đạt chuẩn, mà quan trọng hơn là chuẩn bị cho bước phát triển vượt bậc về chất với sự xuất hiện của mô hình NTM cấp huyện ở nhiều địa phương trên cả nước”.
Dự kiến năm 2016, cả nước huy động được khoảng 263.127 tỷ đồng từ các nguồn lực để thực hiện Chương trình NTM (ngân sách T.Ư bố trí khoảng 7.374 tỷ đồng). Phấn đấu đến năm 2020 có khoảng 50% số xã đạt chuẩn NTM; mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc T.Ư có ít nhất 01 huyện đạt chuẩn NTM; bình quân cả nước đạt 15 tiêu chí/xã, không còn xã dưới 5 tiêu chí; cơ bản hoàn thành các công trình thiết yếu đáp ứng yêu cầu phát triển sản xuất và đời sống của cư dân nông thôn (giao thông, điện, nước sinh hoạt, trường học, trạm y tế xã); nâng cao chất lượng cuộc sống cư dân nông thôn, thu nhập tăng 1,8 lần so với năm 2015.
Một số hình ảnh Hội nghị Nâng cao chất lượng xây dựng NTMCó 5 vấn đề chính được đại diện VPĐP NTM T.Ư và các tỉnh tập trung thảo luận, nhằm khắc phục những hạn chế của giai đoạn 1, nâng cao chất lượng triển khai chương trình ở giai đoạn 2. Trong đó, về cơ chế, chính sách phải làm sao tạo động lực cho các xã đặc biệt khó khăn tự vươn lên, thu hẹp khoảng cách; làm rõ cơ chế về phân bổ, giám sát và theo dõi các nguồn vốn thực hiện chương trình mà trước hết là nguồn vốn ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó, làm rõ phương thức hỗ trợ để thúc đẩy phát triển sản xuất theo hướng liên kết chuỗi giá trị, phát triển ngành nghề nông thôn gắn với du lịch sinh thái, cơ chế, chính sách và mô hình về cải thiện chất lượng môi trường nông thôn...
Các ý kiến tham luận đã kiến nghị lên Trung Ương một số vấn đề đáng chú ý là:
1) Mềm hóa các Tiêu chí, chỉ tiêu nông thôn mới nhằm tối ưu hóa lợi thế địa phương, đặc biệt là cơ chế phân cấp ngân sách phân bổ cho Chương trình cần rõ ràng - cụ thể về cả tiến độ, lượng - chất…;2) Đánh giá tác động của Nghị định 136/2015/NĐ-CP ngày 31/12/2015 về hướng dẫn thi hành Luật đầu tư công đến Chương trình nông thôn mới;3) Cần có hỗ trợ và liên kết chặt chẽ trong xây dựng nền sản xuất nông nghiệp hàng hóa quy mô lớn4) Vấn đề dân chủ cơ sở hay phương pháp cách làm trong việc lấy ý kiến người dân để đánh giá hiệu quả chương trình…5) Sự quan tâm của lãnh đạo một số tỉnh, thành phố, quy trình đánh giá xét công nhận các xã đạt chuẩn nông thôn mới còn “xuê xoa” là nguyên nhân dẫn đến bệnh thành tích trong phong trào.6) Những tiêu chí giai đoạn 2016-2020 cần tập trung chỉ đạo thực hiện hơn nữa: Môi trường, Văn hóa, An ninh trật tự.Đại diện VPĐP các tỉnh đã đưa ra nhiều kinh nghiệm, giải pháp hay trong quá trình thực hiện chương trình như: Giải pháp hiệu quả trong xây dựng hạ tầng NTM để tránh xảy ra tình trạng nợ đọng; cơ chế phân bổ và giám sát thực hiện nguồn lực xây dựng NTM; thực hiện quy trình đánh giá, công nhận xã đạt chuẩn NTM đảm bảo thực chất, nhằm khắc phục tình trạng xuê xoa, chạy theo thành tích.
Phát biểu tại Hội nghị, đồng chí Lê Huy Ngọ bày tỏ phấn khởi trước không khí “Đoàn kết - Thân tình - Học hỏi” của tập thể CBCNV trong hệ thống VPĐP trên cả nước và đề nghị các đại biểu nỗ lực hơn nữa cùng BCĐ, VPĐP NTM Trung Ương thực hiện thành công Chương trình nông thôn mới.
Cũng tại Hội nghị, Đ/c Tăng Minh Lộc - nguyên Cục trưởng-Chánh Văn phòng, đã chia sẻ và gửi lời cám ơn đến tập thể Lãnh đạo, BCĐ, VPĐP, Chi cục PTNT các tỉnh/thành phố đã phối hợp - hỗ trợ chặt chẽ trong suốt chặng đường qua.
Trước khi tham dự Hội nghị, ngày 10/3/2016 các đại biểu đã đi thăm và tìm hiểu thực tế kinh nghiệm xây dựng nông thôn mới tại huyện Phong Điền (TP. Cần Thơ)./.