Thi đua xây làng kiểu mẫu

Làng “đua” với làng

Cách đây tầm 6 năm, chúng tôi theo đoàn công tác của Chủ tịch nước Trương Tấn Sang đến thăm xã Vĩnh Thạch. Ấn tượng đầu tiên về mảnh đất này là đường làng, ngõ xóm sạch sẽ như vừa được quét dọn từ tinh mơ. Lớp lớp hàng rào cây xanh được cắt tỉa cẩn thận, đẹp mắt. Những ngôi nhà khang trang, sạch đẹp nằm ẩn mình giữa khu vườn lúc lỉu cây trái. Như bị hút mắt bởi cảnh sắc ấy, các thành viên trong đoàn đều trầm trồ khen sự chuẩn bị chu đáo đến từng chi tiết của cán bộ và người dân xã Vĩnh Thạch để tiếp đón Chủ tịch nước. Sau này, nhiều lần ghé thăm xã Vĩnh Thạch, chúng tôi rất bất ngờ khi biết những ngôi làng ở đây không chỉ “kiểu mẫu” trong ngày trọng đại mà sáng, xanh - sạch - đẹp, an toàn quanh năm. Thành quả ấy có được nhờ một hội thi đặc biệt do lãnh đạo xã Vĩnh Thạch thai nghén ý tưởng, tổ chức.

Đón tiếp khách ở trụ sở xã, Chủ tịch UBMTTQVN xã Vĩnh Thạch Nguyễn Bá Thành say sưa kể về mảnh đất, con người địa phương và đặc biệt là hội thi “Làng sáng, xanh - sạch - đẹp, an toàn” diễn ra suốt 14 năm nay. Trong chiến tranh, Vĩnh Thạch là địa bàn trọng điểm, chịu sự đánh phá ác liệt của đế quốc Mỹ. Với quyết tâm “Một tấc không đi, một li không rời”, người dân nơi đây quyết tâm bám trụ để bảo vệ quê hương. Giặc tàn phá xóm làng, người dân tìm đường xuống lòng đất sinh sống và chiến đấu. Hòa bình trở lại, người dân xã Vĩnh Thạch “bước ra từ lòng đất” với điểm khởi đầu đầy thử thách là phần lớn gia đình trong xã thuộc diện hộ nghèo. Đối diện muôn vàn khó khăn, bà con khẳng khái quyết tâm: “Giặc Mỹ hung tàn mà mình còn đánh thắng thì giặc đói, giặc dốt chẳng có gì đáng quan ngại”. Với suy nghĩ ấy, người dân xã Vĩnh Thạch nhanh chóng bắt tay san lấp hố bom, dựng nhà, lập vườn… để làm thay đổi diện mạo quê hương. Khó khăn dần qua, lãnh đạo và người dân địa phương bắt đầu nghĩ đến việc dựng xây những ngôi làng kiểu mẫu. Nhiều cách làm hay đã ra đời, được người dân rất ủng hộ, đặc biệt là hội thi “Làng sáng, xanh - sạch - đẹp, an toàn”.

Ra đời từ năm 2015, hội thi “Làng sáng, xanh - sạch - đẹp, an toàn” thu hút sự tham gia của người dân 10 làng trên địa bàn gồm: An Lễ, Hắc Hiền, Động Sỏi, Xóm Bợc, Khe Ba, An Cổ, An Đông, Sơn Thượng, Sơn Hạ và Vịnh Mốc. Mỗi làng là một đội, hằng năm thi đua thực hiện các tiêu chí mà ban tổ chức đưa ra như: Làng xanh - sạch - đẹp; treo cờ Tổ quốc nơi trang trọng ở nhà dân; nhà văn hóa thôn đảm bảo tiêu chuẩn; bảo quản tốt panô, áp phích; giữ gìn tốt hành lang an toàn giao thông; hệ thống chiếu sáng được duy trì và sử dụng tốt; cán bộ, nhân dân tham gia đầy đủ hoạt động văn hóa - văn nghệ, thể dục - thể thao; đảm bảo an toàn giao thông, an ninh - trật tự, vệ sinh an toàn thực phẩm… Mỗi tiêu chí được áp với một số điểm nhất định. Trong tiêu chí lớn có các tiêu chí nhỏ hơn, đơn cử như tiêu chí làng xanh - sạch - đẹp phải đáp ứng đủ các yêu cầu: Không có các loại cây khác lấn chiếm hàng rào xanh; cắt tỉa bờ rào xanh, đều, đẹp, đúng quy định; vệ sinh các tuyến đường được phân cấp quản lí, các đoạn đường tự quản sạch sẽ; duy tu, bảo dưỡng tốt các tuyến đường… Các chỉ tiêu được thay đổi, bổ sung phù hợp với thực tiễn địa phương theo từng giai đoạn.

Sự nỗ lực của người dân các làng sẽ được hội đồng chấm giải gồm 20 thành viên ghi nhận bằng điểm số cụ thể. Thông thường, mỗi năm có 3 đợt chấm điểm diễn ra vào dịp mừng Đảng, mừng xuân; giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và sinh nhật Bác Hồ; Cách mạng Tháng 8, Quốc khánh 2/9. Thực hiện sự phân công của lãnh đạo UBMTTQVN xã, các thành viên trong hội đồng đến từng thôn để kiểm tra, chấm điểm, sau đó về trụ sở xã đối chiếu, rà soát và thống nhất. Các làng có cách làm hay, sáng tạo được thưởng điểm theo quy định. Điểm tổng hợp sau 3 đợt chấm sẽ quyết định làng nào trên địa bàn đoạt giải Nhất, Nhì, Ba, Khuyến khích.

Lòng dân đã thuận

Đến giờ, việc thi đua để đạt được các tiêu chí của hội thi “Làng sáng, xanh - sạch - đẹp, an toàn” đã trở thành nếp sống của người dân xã Vĩnh Thạch. Để có kết quả đáng mừng ấy, lãnh đạo xã, thôn đã dồn sức từ những ngày đầu. Bấy giờ, một số người dân trên địa bàn chưa thuận lòng bởi cho rằng việc thực hiện các tiêu chí sẽ mất nhiều thời gian, công sức. Trước tình hình ấy, các cán bộ xã, thôn, mà chủ công là những người làm công tác Mặt trận trong xã phải gõ cửa từng nhà để tuyên truyền, vận động. Kết quả đáng mừng là sau khi hiểu ra ý nghĩa của cuộc thi, ai cũng vào cuộc với tất cả sự tâm huyết, trách nhiệm.

Theo chân ông Nguyễn Bá Thành, Chủ tịch UBMTTQVN xã Vĩnh Thạch ghé thăm làng An Đông vào một ngày bình thường, không khó để bắt gặp hình ảnh người dân địa phương vệ sinh đường làng, ngõ xóm và cắt tỉa hàng rào. Tay cầm chiếc rựa phát hàng rào cây bổi chổi, ông Nguyễn Bá Trụ (85 tuổi), một người cao tuổi ở làng An Đông nở nụ cười hồn hậu cho biết, những công việc này đã trở thành hoạt động cộng đồng thường xuyên của bà con. “Người dân trong thôn không chờ sự tuyên truyền, vận động của cán bộ xã, thôn hay dọn dẹp, vệ sinh theo đợt để được chấm điểm cao như trước nữa mà tự giác hằng ngày dọn dẹp vệ sinh cho sạch nhà, sạch làng. Những người già như tôi sức khỏe yếu rồi mà đi đường thấy một cọng rác cũng nhặt”, ông Trụ chia sẻ. Ông Trụ sinh ra và lớn lên ở xã Vĩnh Thạch. Cũng như nhiều người dân địa phương, ước mơ lớn nhất của ông là thấy quê hương thay da, đổi thịt. Để có được ngày vui chung ấy, ông Trụ và người dân làng An Đông hiểu rằng, không thể chỉ trông cậy vào cấp trên mà người dân cũng phải góp sức. Thế nên, khi nghe giới thiệu về hội thi “Làng sáng, xanh - sạch - đẹp, an toàn”, ai cũng đồng thuận, hưởng ứng và có những việc làm cụ thể. Thành quả ngày hôm nay là niềm vui lớn đối với họ.

Trong hội thi “Làng sáng, xanh - sạch - đẹp, an toàn” ở xã Vĩnh Thạch, Khe Ba được đánh giá là một trong những lá cờ đầu. Để giữ vững thành tích này, 85 hộ dân với 252 nhân khẩu trên địa bàn thôn phải nỗ lực từng ngày. Bí thư chi bộ thôn Khe Ba Nguyễn Như Du kể, ngày đầu được nhóm họp để giới thiệu về cuộc thi, người dân trong thôn đã đồng loạt hưởng ứng. Không chờ đến ngày chấm điểm theo quy định, ngay buổi sáng sau khi cuộc họp diễn ra, nhiều người dân thôn Khe Ba đã ra quân dọn dẹp vệ sinh đường làng, ngõ xóm, nhà cửa, nương vườn. Bà con cũng thường xuyên gặp gỡ, trao đổi với ban công tác mặt trận thôn về những khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện các tiêu chí để tìm phương án giải quyết. “Giờ thì những người đứng đầu thôn không còn mất nhiều công hô hào, vận động nữa. Bà con tự ý thức việc thực hiện các tiêu chí của hội thi và luôn đặt mục tiêu dẫn đầu. Các hộ chểnh mảng trong việc thực hiện nhiệm vụ chung đều được bà con nhắc nhở, góp ý kịp thời”, Bí thư chi bộ thôn Khe Ba Nguyễn Như Du vui vẻ nói.

Qua 14 năm tổ chức, hội thi “Làng sáng, xanh - sạch - đẹp, an toàn” đã góp phần thay đổi diện mạo của những làng quê ở xã Vĩnh Thạch. Sự thay da, đổi thịt của mảnh đất từng một thời nghèo khó, mang nặng hậu quả chiến tranh khiến ai trở lại Vĩnh Thạch hôm nay cũng ngạc nhiên. Năm 2015, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Vĩnh Thạch vinh dự nhận bằng công nhận đạt chuẩn nông thôn mới. Từ đây, người dân địa phương được tiếp thêm động lực để thi đua xây dựng những ngôi làng kiểu mẫu.