Nông thôn mới Quảng Trị

Qua hơn 9 năm triển khai thực hiện, Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới đã đạt được một số kết quả quan trọng. Đến nay, có 52/117 xã đạt chuẩn nông thôn mới, diện mạo nông thôn được đổi mới theo hướng sáng xanh sạch đẹp, cơ sở hạ tầng nông thôn được đầu tư hoàn thiện, đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao. Một số xã đã đạt chuẩn đang tiến tới xây dựng xã nông thôn mới kiểu mẫu, miền quê đáng sống. Tuy nhiên, vẫn còn sự không đồng đều về kết quả xây dựng nông thôn mới giữa các xã miền núi, dân tộc thiểu số và các xã vùng đồng bằng, tạo ra sự chênh lệch khá lớn giữa các vùng, miền.

Luôn gương mẫu, đi đầu trong mọi phong trào, hoạt động của thôn, bản, được dân tin, bản mến…, đội ngũ những người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) đang lặng lẽ đóng góp tích cực trong công cuộc xây dựng và phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi. Ở huyện Đakrông những năm qua đã xuất hiện nhiều tấm gương như thế. Họ xứng đáng được tôn vinh, biểu dương, khen ngợi…

Một trong những thành công của Hợp tác xã dịch vụ sản xuất cà phê hữu cơ sinh thái Chân Mây Bắc Hướng Hóa (HTX Chân Mây Bắc Hướng Hóa) ở thôn Chênh Vênh, xã Hướng Phùng, huyện Hướng Hóa là đã tập hợp và làm thay đổi được tập quán, tư duy sản xuất của đồng bào dân tộc thiểu số để xây dựng một vùng trồng, chế biến cà phê sạch. Từ cách làm của HTX Chân Mây Bắc Hướng Hóa đã khơi dậy niềm tin về mô hình HTX kiểu mới đang dần hiện hữu để làm thay da, đổi thịt nhiều bản, làng quê hương.

Tại Hội nghị tổng kết năm 2018 và triển khai kế hoạch năm 2019 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Thủ tướng nhấn mạnh mục tiêu dài hạn, ngành nông nghiệp phải khơi gợi được khát vọng của dân tộc, phải phấn đấu trong 10 năm nữa, Việt Nam lọt vào nhóm 15 quốc gia có nền nông nghiệp phát triển nhất.

Đối với một địa phương miền núi có điều kiện kinh tế- xã hội khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo chiếm trên 53% (cuối năm 2017), đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 80% dân số..., quá trình triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) không hề dễ dàng đối với huyện Đakrông. Tuy nhiên, với sự lãnh đạo của cấp ủy đảng, sự quản lý, điều hành của chính quyền, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là việc phát huy vai trò chủ thể của người dân, sau hơn 7 năm chương trình NTM được triển khai, bộ mặt nông thôn huyện Đakrông đã có nhiều khởi sắc, đời sống người dân từng bước đổi thay.

Cách đây khoảng 7 năm, khi tiếp nhận chủ trương xây dựng nông thôn mới, Đảng ủy, chính quyền và người dân xã Tân Hợp, huyện Hướng Hóa rất quan ngại. Tân Hợp là xã miền núi, có người Kinh và đồng bào dân tộc Vân Kiều cùng sinh sống, cuộc sống còn nhiều khó khăn. Đối chiếu với 19 tiêu chí đề ra, nhiều người cho rằng, rất khó để xã Tân Hợp có thể về đích xây dựng nông thôn mới. Bằng những nỗ lực vượt bậc, Đảng ủy, chính quyền và người dân địa phương đã biến điều tưởng chừng không thể thành có thể. Năm 2015, xã Tân Hợp được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới.

Bộ NN-PTNT phối hợp với Bộ LĐ-TB&XH, Ủy ban Dân tộc và các Bộ, ngành khẩn trương hoàn thiện Dự thảo Đề án hỗ trợ thôn, bản thuộc các xã khó khăn khu vực biên giới, vùng núi, vùng bãi ngang, ven biển và hải đảo xây dựng nông thôn mới (NTM) gắn với giảm nghèo bền vững.

Vĩnh Khê là một trong 3 xã miền núi của huyện Vĩnh Linh. Toàn xã có diện tích tự nhiên 2.657ha, 293 hộ với 1.057 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc Vân Kiều. Những năm qua, xã Vĩnh Khê đã có nhiều cố gắng trong việc huy động nguồn lực từ các chương trình, dự án, người dân và cộng đồng để xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nâng cao đời sống của người dân địa phương. Năm 2016. Ban chỉ đạo xây dựng nông thôn mới (NTM) huyện Vĩnh Linh đã chọn xã Vĩnh Khê làm điểm xây dựng NTM ở khu vực miền núi.

Bản Chùa thuộc xã Cam Tuyền, là bản duy nhất có đồng bào dân tộc thiểu số Vân Kiều sinh sống trên địa bàn huyện Cam Lộ, hiện có 74 hộ dân, hơn 300 nhân khẩu. Trong các năm qua, bà con nhân dân Bản Chùa đã nhận được nhiều sự quan tâm, hỗ trợ của Nhà nước để giúp bà con thoát nghèo

Thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới (NTM), trong điều kiện còn nhiều khó khăn của một huyện miền núi, với trên 80% là người đồng bào dân tộc thiểu số, mặc dù Đảng bộ, chính quyền huyện Đakrông đã tập trung chỉ đạo, huy động mọi nguồn lực đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, quan tâm chỉ đạo phát triển sản xuất, tập trung nâng cao chất lượng các lĩnh vực văn hóa - xã hội, bảo vệ môi trường, giữ vững an ninh, trật tự an toàn xã hội. Tuy nhiên, đến nay, bình quân tiêu chí mới đạt 6,5 tiêu chí/xã (thấp nhất trong toàn tỉnh); 13/13 xã đều đạt dưới 10 tiêu chí.

Những năm gần đây, nhờ đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu cây trồng, vật nuôi, phát triển nông sản chủ lực, mở rộng diện tích lúa nước, ngành nông nghiệp huyện Hướng Hóa đã thu được những kết quả quan trọng. Trong đó, việc tích cực đẩy mạnh cơ giới hóa nông nghiệp đã góp phần giải phóng sức lao động, nâng cao thu nhập cho người nông dân, đặc biệt đối với đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa.

Xã Tân Long được thành lập tháng 9/1975; là xã biên giới thuộc huyện Hướng Hóa, cách trung tâm huyện 12 km về phía Tây và cách Cửa khẩu Quốc tế Lao Bảo khoảng chừng 8 km về phía Đông; xã có 1039 hộ, 4326 khẩu, chia thành 10 thôn, gồm 2 dân tộc sinh sống (Kinh và Vân Kiều). Diện tích đất tự nhiên 2015,47ha, trong đó đất nông nghiệp 1558ha (chiếm 77,3%). Kinh tế xã nhà phát triển đúng hướng, cơ cấu ngành, lĩnh vực kinh tế nông - lâm nghiệp, công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp và thương mại dịch vụ hợp lý; trong đó nông nghiệp chiếm 65%. Hầu hết các chỉ tiêu kinh tế - xã hội hàng năm đạt và vượt kế hoạch đề ra. Thường xuyên duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân hàng năm đạt từ 11 - 13%.

Tân Hợp là 1 trong 7 xã thuộc vùng kinh tế mới Đường 9 huyện Hướng Hóa (Quảng Trị). Địa bàn dân cư được bố trí theo trục Quốc lộ 9 gần 3,5 km, đường Hồ Chí Minh hơn 4 km. Toàn xã có 5 thôn với 1.105 hộ, 4.829 khẩu trong đó dân tộc Vân Kiều, Pa Kô chiếm 4,6% dân số; còn lại là người Kinh.

A Xing là 1 trong những xã nằm ở phía nam huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị với phần đông là đồng bào bào dân tộc thiểu số sinh sống. 5 năm qua, triển khai chương trình xây dựng nông thôn mới, xã đã tranh thủ các nguồn lực, đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng và có các biện pháp thúc đẩy kinh tế phát triển cũng như xây dựng nếp sống văn hóa mới nên đến nay bộ mặt các bản làng đã có thêm nhiều thay đổi, đời sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được cải thiện.

5 năm qua, tuy là một huyện miền núi, có đông đông bào dân tộc thiểu số sinh sống, địa bàn rộng, địa hình phức tạp, xuất phát điểm thấp nhưng huyện Đakrông đã có nhiều nỗ lực trong việc lồng ghép các chương trình để xây dựng cơ sở hạ tầng, tạo điều kiện cho người dân phát triển kinh tế cũng như xây dựng các thiết chế văn hóa, chăm lo sự nghiệp giáo dục, đào tạo, chương trình xây dựng nông thôn mới đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận

Vĩnh Linh là một huyện ở phía Bắc của tỉnh Quảng Trị. Diện tích đất tự nhiên là 61.715 ha, dân số 86.600 người, trong đó có 2.718 đồng bào dân tộc thiểu số. Huyện có 19 xã, trong đó có 3 xã miền núi và 3 thị trấn.

Vĩnh Thạch là xã bãi ngang ven biển của huyện Vĩnh Linh, với tổng diện tích tự nhiên toàn xã là 1.100ha, có 10 thôn, 920 hộ gia đình và 3.700 nhân khẩu. Là nơi tuyến đầu trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc thống nhất Tổ quốc, nơi gắn liền với Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt Địa đạo Vịnh Mốc.

Hải Phúc là 1 trong 3 xã nằm ở chiến khu Ba Lòng, thuộc huyện Đakrông, 1 trong các huyện nghèo của cả nước. Xã có 138 hộ, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm hơn 80%. Trước đây xã bị cô lập, tách biệt với bên ngoài còn bây giờ khi Nhà nước đầu tư xây dựng 1 con đường rộng rãi nối từ Trung tâm huyện về vùng chiến khu, người dân có điều kiện giao lưu thông thương với bên ngoài, việc mua bán, trao đổi hàng hóa thuận lợi hơn.

Dẫn chúng tôi đi thăm cánh đồng lúa đang lên xanh tốt, ông Hồ Xuân Hoàng, Chủ tịch UBND xã Hải Phúc, huyện Đakrông phấn khởi nói: Xã Hải Phúc có 138 hộ gia đình, trong đó chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số.

Huyện Vĩnh Linh của tỉnh Quảng Trị đã đề ra chủ trương huy động nguồn lực giúp đỡ 11 bản nghèo của 3 xã Vĩnh Ô, Vĩnh Khê và Vĩnh Hà để bà con dân tộc vươn lên trong cuộc sống, sớm hoàn thành mục tiêu xây dựng NTM.

Từ thực tiễn gần ba năm xây dựng nông thôn mới ở nhiều địa bàn miền núi, vùng đồng bào các dân tộc thiểu số là công việc rất khó khăn, gặp nhiều trở ngại, vướng mắc. Qua cách làm ở xã Thuận, vùng biên giới miền tây Quảng Trị, có thể góp thêm một số kinh nghiệm hay cho nhiều xã, bản vùng sâu, vùng xa khác.

Ngày 8/11/2013, khu dân cư Nhật Lệ, xã Cam Thủy, huyện Cam Lộ (Quảng Trị) long trọng tổ chức “Ngày hội đại đoàn kết toàn dân tộc”. Đến dự có các đồng chí: Nguyễn Quân Chính, TUV, Phó Chủ tịch UBND tỉnh; Nguyễn Đức Dũng, TUV, Ủy viên Thường trực HĐND tỉnh; đại diện Thường trực UBMTTQVN tỉnh; lãnh đạo huyện Cam Lộ, xã Cam Thủy cùng đông đảo nhân dân khu dân cư Nhật Lệ.